پاسخ به انتقاد از پیشنهاد یک راه حل، احمد فعال

نویسنده به انتقاد و انتقاداتی که ممکن بود متوجه یادداشت درباره «پیشنهاد یک راه حل برای خارج شدن از بحران اکبر گنجی باشد»، آگاه بود. آگاه بود که این پیشنهاد ممکن است از نظر کسانی که واقع گرا هستند، یک ایده ذهنی و غیر واقعی باشد. آگاه بود که از نظر کسانی که مصلحت گرایی و عمل گرایی را پیشه اندیشه های خود می گردانند، خلاف مصلحت سنجی های سیاسی و حتی غیر عملی باشد. مانند همین انتقادی که دوست عزیزمان آقای اکبر زرگر متوجه این یادداشت نمودند. اما در پاسخ به این دوست عزیز اضافه می کنم که
1- یادداشت برخلاف معمول یک پیشنهاد بر اساس حق بود. این به این معنا نیست که نویسنده از سیر تا پیاز «حق» را کشف و بیان کرده است. ای بسا در راه حل ارائه شده اشکالاتی وارد باشد. اما این چیزی از نفس این حقیقت نمی کاهد که، راه حل صحیح راه حلی است که بر مبنای «حق» اتخاذ شود. راه حل ها بر مبنای مصلحت ها ممکن است عملی تر باشند، اما وقتی مصلحت ها بیرون از دایره حق و حقیقت انتخاب می شوند، حتما با تجاوز به حقوق طرفین دعوا همراه خواهند شد. به خصوص جایی که طرفین دعوا خود را محق می شناسند. بنابراین، نویسنده از این حقیقت آگاه بود که رویه «بحث آزاد» ممکن است با مخالفت کسانی روبرو شود که همواره زور و قدرت را مقابل عقیده می نشانند. اما نافی این حقیقت نبود که در یک دعوا، مخالف حق را آشکار می کند.
2- پیشنهاد در باره ترکیب شورای حکمیت، یک نظر بود. نظرات دیگر می توانست نقیصه ها را جبران کند. نفس روش این بود که راه حلی بیرون از مدار قدرت و تسلیم کردن طرفین دعوا نسبت به ادعاهای یکدیگر، جستجو شود. راه حل هایی که روزانه از سوی این و آن ارائه می شوند.
3- اگر بپذیریم که روش قرآن در بیان حق و حقیقت، روش ابتلاء (آزمون) دائمی است، به طوریکه هیچکس از ابتلاء و آزمون دائمی نمی تواند پرهیز کند، در نتیجه «روش مبتنی بر حق» ناظر به ابتلاء و سنجش رفتارها و ادعاهایی است که تن به حقیقت می دهند و یا نمی دهند. اگر یک طرف دعوا خود صریحا اعلام و اعتراف کند که من تن به حق و حقیقت نمی دهم و یا بخواهد از روش آزمون و ابتلاء امتناع کند، آیا خود به خود راه های پر فراز و نشیبی که روشنفکران برای بیان حقیقت و بیان آزادی، باید طی می کردند، طی نخواهد شد؟
4- هر چند، اگر وجدان روشنفکری در بیان حقیقت و ابتلاء به حق خود را متعهد تر از وضعیت کنونی می شمرد و از کرامت خویش به سود انواع مصلحت اندیشی ها چشم پوشی می کرد، راه حل ارائه شده خود به خود موقعیت خود را به مثابه یک امر واقعی و تجربی، به کرسی تحقیق می نشاند.

نویسنده اگر ذره ای مطمئن بود که راه حلی که ارائه می دهد، صرفا یک راه حل ذهنی و از باب اینکه بالاخره او هم در این وضعیت آشفته بازار اطلاعات چیزی هم گفته باشد، هرگز مبادرت به قلمی کردن این یادداشت نمی کرد. با وجود آنکه از نظر واقع گرایی (نه واقعیت بینی) قطعا آنچه به عنوان راه حل ارائه شد، یک راه حل غیر عملی باشد، اما نویسنده معتقد است که از دیدگاه آنچه که او به بیان آزادی و بیان حقیقت نظر دارد، راه حل ارائه شده، راه حلی واقعی، تجربی و با اهمیت است. زیرا هم مبتنی بر آزمون و ابتلاء است و هم آنکه موضوع اعتصاب غذای اقای گنجی و ادعاهای او و نیز ادعاهای طرف های مقابل او، موضوعی است که ساحت «حقیقت» را به چالش جدی گرفته است.

در اين زمينه:
[در مورد پیشنهاد آقای احمد فعال برای خروج از بحران اکبر گنجی، اکبر زرگر]