پيگرد قضائی دو نشريه در باکو به دليل چاپ کاريکاتور رهبران ايران، بی بی سی

هفته نامه های نيوفاکت (حقيقت نو) و گون (روز) در جمهوری آذربايجان به دليل چاپ کاريکاتورهايی از رهبران و رئيس جمهور ايران تحت پيگرد قانونی قرار گرفتند.

دادستانی کل جمهوری آذربايجان اين دو هفته نامه را به برانگيختن عداوت قومی و مذهبی و سوء استفاده از موقعيت حرفه ای متهم کرده است.

آن گونه که خبرگزاريهای جمهوری آذربايجان گزارش داده اند، کيفرخواست دادستانی کل جمهوری آذربايجان عليه اين دو نشريه بر اساس شکايت گروهی از مردم شهر سوم قائيت در شمال باکو، پايتخت اين جمهوری تنظيم شده است.

اما ناطق عسکرف، سردبير هفته نامه نيوفاکت در گفتگو با بخش فارسی بی بی سی گفت که منشأ اين شکايات، اداره مسلمانان قفقاز است که مرجع رسمی مذهبی در جمهوری آذربايجان، به عنوان تنها جمهوری مسلمان نشين قفقاز به شمار می رود و رياست آن را شيخ الاسلام الله شکر پاشازاده در دست دارد.

آقای عسکرف با اشاره به نا آراميهای اخير آذربايجان ايران می گويد: "شيخ تا امروز حتی يک کلمه هم در اين باره صحبتی نکرد، از او به عنوان مسلمان انتظار می رفت در مورد تظاهرات آذربايجانيها در ايران و سرکوب اين اعتراضات اظهارنظر می کرد اما اين اتفاق نيفتاد، در حالی که درباره رئيس جمهور ايران يا پرچم ايران اين طور از خود تعصب نشان داد".

هفته نامه نيوفاکت در صفحه شانزده شماره اين هفته خود که پنجشنبه گذشته (اول ژوئن) منتشر شده، ترجمه شعر "تهران و تهرانی" از سروده های محمدحسين شهريار شاعر نامدار معاصر آذربايجانی را چاپ کرده بوده که نوعی اعتراض به تحقير مردم نقاط مختلف ايران و از جمله آذربايجان از طريق برخی لطيفه های فارسی است.

در کنار ترجمه ترکی اين شعر، تصاوير آيت الله خمينی بنيانگذار جمهوری اسلامی، آيت الله خامنه ای رهبر و محمود احمدی نژاد رئيس جمهور ايران همراه با پرچم ايران و کاريکاتورهای دو الاغ چاپ شده بوده است.

در پی انتشار اين نشريه، دادستانی جمهوری آذربايجان عليه هفته نامه نيوفاکت پرونده کيفری تشکيل داده و سردبير هفته نامه به اداره پليس احضار شده و از او خواسته شده است که باکو را ترک نکند.

هفته نامه گون نيز آن گونه که خبرنگاران در باکو می گويد به دليل چاپ کاريکاتور رهبران ايران تحت پيگرد قانونی قرار گرفته است.

اتهام برانگيختن عداومت قومی و مذهبی که عليه اين دو نشريه مطرح شده است در صورت اثبات در دادگاه می تواند جزای نقدی به ميزان يک هزار تا دوهزار دلار و مجازات تا چهار سال حبس را در پی داشته باشد و مجازاتی که قوانين جمهوری آذربايجان برای سوء استفاده از موقعيت حرفه ای، يعنی ديگر اتهام اين دو نشريه تعيين کرده، يک هزار تا دو هزار دلار جزای نقدی، تا سه سال محروميت از موقعيت شغلی (در اين مورد: سردبيری نشريه)، تا دو سال خدمات رايگان اجتماعی به عنوان تنبيه و تا سه سال حبس است.

قوانين جمهوری آذربايجان در مورد جرائم مطبوعاتی علاوه بر مسئول نشريه، پديدآورنده اثر مورد شکايت را نيز مسئول می شمارد و تحت پيگرد قرار می دهد.

فريد قهرمانلو، خبرنگار در باکو در گفتگو با بخش فارسی بی بی سی گفته است هفته نامه های نيوفاکت و گون که بدين ترتيب تحت پيگرد قانونی قرار گرفته اند نشريات پرخواننده و چندان شناخته شده ای نيستند.

هفته نامه نيوفاکت نشريه جديدی است و شماره اخير آن، چهارمين شماره از اين نشريه است.

چاپ تصاوير و کاريکاتورهای رهبران ايران در اين دو نشريه آذربايجانی پس از آن صورت گرفته است که چاپ کاريکاتوری در ضميمه جمعه های روزنامه ايران، ارگان خبرگزاری جمهوری اسلامی تظاهرات اعتراض آميز گسترده ای در آذربايجان ايران در پی داشت.

با اينکه روزنامه ايران توقيف و سردبير و کاريکاتوريست ايران جمعه بازداشت شدند، تظاهرات اعتراض آميز در مناطق ترک نشين ايران ادامه يافت و خشونتهايی را در برداشت که طی آن شماری از تظاهرکنندگان کشته شدند و از سوی ديگر، ساختمانهای دولتی و بانکی مورد حمله قرار گرفتند.

دولت جمهوری آذربايجان هيچ واکنشی به نا آرامی در آذربايجان ايران نشان نداد و سفير اين جمهوری در تهران علاوه بر اينکه هرگونه دخالت کشورش در نا آراميها را تکذيب کرد، با تأکيد بر اينکه ايران، "وطن تاريخی آذريهاست" به ابراز تأسف از عملکرد برخی از مطبوعات جمهوری آذربايجان در پوشش به نا آراميهای مناطق ترک نشين ايران پرداخت.

مطبوعات دولتی و طرفدار دولت جمهوری آذربايجان برخوردی احتياط آميز با حوادث آذربايجان ايران داشتند اما اين حوادث در مطبوعات مستقل يا منتقد دولت جمهوری آذربايجان در صدر قرار گرفت و پوشش گسترده ای به آنها داده شد که با اظهار نظرهای تند بسياری از نويسندگان اين جمهوری عليه دولت ايران همراه بود.