سلام فرمانده؛ يك سال ديگر از مرگ احمدشاه مسعود گذشت، تقى رحمانى، شرق

احمدشاه مسعود در شاه نشين قلب انسان هاى آزاده جاى دارد و در جان تمام طرفداران آزادى و طرفداران حقوق ملى كشورهايى در برابر متجاوزان خارجى با شعارهاى انترناسيوناليستى از هر نوع و مدل آنكه قصد فريب و غارت منابع آنان را داشته باشند. دو دانشجوى دانشگاه كابل با گرايشات مذهبى در زمان داوودخان كه عليه ظاهرشاه كودتا كرد، مخالف دولت داوودخان بودند، با كودتاى سرخ نورمحمد تركى به نفع شوروى و بعد اشغال افغانستان از سوى اين كشور كه بسيار پر خرج و پرهزينه بود. دو دانشجوى مزبور كه اولى تاجيك به نام احمدشاه و دومى پشتون به نام گلبدين حكمتيار بود به مبارزه مسلحانه با حكومت روى آوردند. احمدشاه كتابخانه اى به همراه داشت كه انديشه هاى وى را گلبدين حكمتيار جدا مى كرده وجود آثار على شريعتى و مرتضى مطهرى و كتاب هاى انديشمندان مدرن درباره سياست، دموكراسى و مليت در كتابخانه مسعود نشان مى داد كه وى به دنياى مدرن وارد شده و به عنوان يك مذهبى و ملى افغان قادر است كه منافع صحيح مردم افغانستان را در ماجراى پرمخاطره دو بلوك قدرتمند جهان (يعنى قبل از سال ۱۹۹۰) به خوبى درك كند.
احمدشاه مسعود، شير دره پنجشير بود؛ فرمانده اى كه از خاك افغانستان قدم بيرون نگذاشت و ارتشى را كه برلين را فتح كرده بود و معروف به قوى ترين ارتش زمينى جهان بود به دليل شرايط جغرافيايى و رشادت نيروهاى احمدشاه مسعود و فرماندهى عالى وى كه فرمانده در ميدان بود، در سه يورش بزرگ به دره پنجشير در زمان اشغال افغانستان زمين گير كرد. شير دره پنجشير همچنان در برابر اشغالگران غريد. او در آزمونى مشترك در برابر انترناسيوناليست سوم از منافع ملى و حاكميت ملى كشورش دفاع كرد. اما آزمونى ديگر در راه بود، زمانى كه به واسطه قدرت طلبى هاى رهبران افغانستان بعد از پايان اشغال شوروى و عقب نشينى شوروى از افغانستان جنگ داخلى در ميان گروه ها در گرفت. به طورى كه در گلوله باران كابل، گلبدين حكمتيار بى رحم تر از اشغالگران كابل را به توپ مى بست. طالبان براى امنيت بخشيدن به افغانستان سر برآورد. آزمون دوم براى مسعود شروع شد، مسعود باز به منطقه گل بهار و دره پنجشير عقب كشيد. جنگيدن با انگيزه هاى مذهبى در برابر اشغالگران ضدمذهب يا غيرمذهبى شايد سخت نباشد اما فاشيست خواندن طالبان و مبارزه با جريانى مذهبى و دينى چندان ساده نيست. احمدشاه مسعود طالبان را در پنجشير متوقف كرد. انگار خداوند به وى جغرافيايى اعطا كرده بود تا مقاومت وى را در برابر هر نوع تجاوزگرى بيازمايد. مسعود در مقابله با طالبان نشان داد كه به عنوان يك مذهبى به منافع ملى افغانستان مى انديشد و نسبت مليت و مذهب در ذهن او در دنياى مدرن به خوبى جايگاه به نفع منافع ملى يافته است. ترور فرمانده جنگ در اتاق مصاحبه، نشان مى داد كه غرش شير دره پنجشير مگر با شيوه ناجوانمردانه امكان پذير نيست. ترور وى نشان داد كه وى در جنگيدن و شكست دادن دشمن مسلح تبديل به اسطوره اى شكست ناپذير در اين سرزمين شده كه وى را در هنر جنگيدن و مقاومت بالاتر از چه گوارا بزرگ قرار مى دهد. شير دره پنجشير با ترور خود تمام نشد او كه استاد آيين نبرد چريكى و جنگ منظم بود، اما اين همه حكايت مسعود نيست.
اخلاق نبرد عادلانه در دنيايى كه به نام دين، باگناه و بى گناه را كشتار مى كنند، از ويژگى هاى مسعود بود. وى در روزهايى كه مجبور بود كابل را به قصد دره پنجشير ترك كند از نجيب الله رئيس جمهورى قبلى افغانستان كه به حالت تحصن و حفظ جان خود در دفتر سازمان ملل در افغانستان نگهدارى مى شد خواست كه به همراه او به دره پنجشير برود، كه وى قبول نكرد و با تسخير كابل، طالبان وى را اعدام كردند. مسعود نشان داد كه آيين اسيردارى و مروت با دشمنان خود را به خوبى مى داند. اما بهتر از اين منش مسعود بود. شير دره پنجشير حتى خانواده خود را به خارج نفرستاد، اين رسم عادى مبارزان در دهه هاى اخير شده حتى كسانى كه مبارزه پارلمانى مى كنند، فرزندان را براى تحصيل و غيره به خارج مى فرستند كه در مجموع نوعى فرق گذاشتن ميان خود و ديگران است. مطالعه كردن به مسعود ياد داده بود كه در كنار جنگيدن به ياران خود آموزش و ايدئولوژى و انگيزه براى مبارزه با دشمنان مسلح بدهد. جنگيدن با انترناسيوناليست به نام مذهب و كارگران براى منافع ملى افغانستان از وى فرماندهى شجاع، ملى و مذهبى افغان مى ساخت.

مهمتر اين بود كه فرمانده مسعود با وجود امكانات فراوان قصد رهبرى و كودتا عليه برهان الدين ربانى را در خود راه نداد و مطابق جنگ سالاران افغانستان خود را رهبر حزبى يا قومى نخواند تا از اين جايگاه به رياست جمهورى يا نخست وزيرى بينديشد. چنين سودايى را گلبدين حكمتيار داشت و آن را عملى كرد. احمد شاه مسعود الگوى شايسته براى همه كسانى است كه به منافع مردم مى انديشند و در اين راه به سختى ها و مصائب لبخند مى زنند و مقاوم و صبور و دلير در برابر مخالفان آزادى و استقلال و عدالت مى ايستند اما از راه رعايت اخلاق و انصاف در برابر مخالفان عدول نمى كنند.