• رئيس جمهور آمريكا ديروز به بهانه حوادث عراق، پيام هايى حاوى تهديد وتحريم به پايتخت هاى سوريه وايران فرستاد
• بوش مدعى شد كه درصورت عدم توجه به اين پيامها، راههاى تلافى جويانه را دنبال خواهد كرد
•عمر وموسى: هشدار حسنى مبارك به آمريكا منعكس كننده احتمال مواجهه جديد نظامى آمريكا با ايران وسوريه است
تحولات خاورميانه و در رأس آن انتخابات قريب الوقوع عراق گوى تنش را ميان واشنگتن و تهران به حركت در آورده است. جناح بازهاى كاخ سفيد در دور جديد زمامدارى، متحدان عربى خود را به اجماع جديد عليه ايران در صحنه عراق فرا خوانده اند. درست در اوج مذاكرات هسته اى ايران با اروپا كه به شكستن اولين اجماع بلوك غرب عليه تهران منجر شده رهبران واشنگتن خطوط يك جبهه تنش عليه جمهورى اسلامى را در قلب خاورميانه طراحى مى كنند. در چنين فضايى است كه بوش دوم پيام هايى جديد به پايتخت هاى ايرا ن و سوريه مى فرستد. پيام هايى كه حاوى بالاترين سطح تهديد است و سخنگويان رسانه اى كاخ سفيد چون نيويورك تايمز از تهيه نقشه مقابله با ايران روى ميز مردان واشنگتن خبر مى دهند.
اولين بار اعلام يك هشدار از سوى «حسنى مبارك» رئيس جمهورى مصر به آمريكا درخصوص پرهيز از گزينه برخورد نظامى با ايران، ناظران را به اين تأمل وا داشت كه كدام ضرورت رهبران سياسى خاورميانه را به بازگويى اين هشدار رهنمون شده است؟ هشدارهاى سران قاهره و دمشق در حالى اذهان ناظران را به خود مشغول كرده كه انتخابات عراق رفته رفته موجب روشن شدن چارچوب هاى سياست خارجى آمريكا نسبت به ايران در دوره دوم رياست جمهورى بوش مى شود. طرح اتهام هاى متوالى از سوى دولتمردان آمريكا مبنى بر دخالت ايران در امور عراق از يكسو و تحت فشار قرار گرفتن مرجعيت دينى و موقعيت شيعيان عراق با حوادثى چون انفجارهاى كربلا و نجف جملگى نشانه هايى روشن ازتحت فشار قرار دادن ايران در سرزمينى است كه به طور سنتى و به لحاظ جغرافيايى و مذهبى داراى نفوذ طبيعى در آنجا مى باشد. ترديدها درباره سياست جديد آمريكا عليه ايران در عراق زمانى به واقعيت پيوست كه رهبران و سياستمداران عرب مانند «ملك عبدالله» پادشاه اردن به اين طرح پيوسته و ايران را متهم به زمينه چينى براى قدرت گيرى شيعيان در عراق و تشكيل «هلال شيعه »در منطقه كردند و در همان حال همسايگان شيخ نشين ايران در نشست شورايى خود به ايجاد جبهه ضدشيعى در انتخابات عراق مصمم شدند. در اين اوضاع و احوال مبارك از فرض مواجهه نظامى ايران و آمريكا ابراز نگرانى مى كند فرضيه اى كه مقامات رسمى ايران فرضى بعيد دانسته اند اما مى تواند به عنوان ضربه نهايى به هر كدام از دو عامل مخالف سياست هاى آمريكا يعنى «ايران» و «سوريه» تلقى شود. روشن است كه سخنگويان رسمى سياست در ايران مانند «حميد رضا آصفى» اظهارات مبارك را بيان يك واقعيت معرفى كنند و اينكه اصولاً كسى نمى تواند و نبايد به فكر تعرض به ايران باشد، اما برداشت سياستمداران كهنه كار منطقه چون «عمروموسى» دبير كل مصرى تبار اتحاديه عرب را نيز از سخنان مبارك بايد درنظر داشت.
> برداشت عمروموسى از هشدار مبارك
دبيركل اتحاديه عرب ديروز هشدار حسنى مبارك به آمريكا عليه حمله به ايران را منعكس كننده ديدگاهى استراتژيك مبنى بر احتمال انجام حملاتى عليه سوريه يا ايران خواند. عمرو موسى كه پس از ديدار با وزير امور خارجه مالت صحبت مى كرد، هشدار رئيس جمهور مصر به آمريكا درخصوص حمله به ايران را از اين جهت مهم خواند كه اين هشدار ديدگاهى استراتژيك درخصوص امكان وقوع يك درگيرى جديد نظامى در منطقه را منعكس مى كند. در اين ميان اگرچه سوريه در ماجراى عراق و تحولات خاورميانه به عنوان يك بازيگر فعال و مانع در برابر سياستهاى آمريكا حضور دارد، اما ايران علاوه بر اين دو موضوع در باب پرونده هسته اى خويش هم با آمريكا دچار چالش است. پرونده اى كه اگرچه با ابتكار ديپلماتيك ايران و اروپا فعلاً از بحران فاصله گرفته، اما در باور آمريكاييها و به تصريح سخنان افرادى چون بوچر سخنگوى كاخ سفيد هنوز محل ترديد جدى [و يا يك بهانه جدى] مى نمايد، آمريكايى ها ضمن اعلام سياست نظاره نتايج همكارى ايران و اروپا درباره پرونده هسته اى كماكان بر ضرورت تعطيلى دائم برنامه هسته اى ايران اصرار مى ورزند.
> پيامهاى تهديد بوش
در چنين شرايطى ديروز جورج بوش رئيس جمهورى آمريكا به ايران و سوريه هشدار داد كه در امور داخلى عراق دخالت نكنند. به گزارش خبرگزارى فرانسه، جورج بوش در كنفرانسى خبرى با اشاره به ايران و سوريه گفت: زمانى كه بار قبل گفتم انتظار دارم اين كشورها به روند سياسى عراق بدون دخالت در آن، احترام بگذارند، منظورم همانى بود كه گفتم و اميدوارم اين كشورها آنچه را كه گفتم شنيده باشند. بوش ادامه داد: در غير اين صورت ما براى تحت فشار قرار دادن كشورهاى ايران و سوريه از ابزارهاى مختلف كه در اختيار داريم، بهره خواهيم برد. وى اعلام كرد كه در صورت عدم توجه دوكشور به اين هشدار واشنگتن، راههاى گوناگونى براى اقدام تلافى جويانه وجود دارد. همچنين به گزارش واشنگتن تايمز، جورج بوش گفته است: به دونالد رامسفلد وزير دفاع آمريكا براى كمك به رويارويى با آنچه «تهديدهايى نظير ايران و كره شمالى» خواند، در دولت دوم وى نياز خواهد بود. بوش افزود: كارآيى فشار ديپلماتيك بر ايران مستلزم زمان است. بوش همچنين گفت: ديپلماسى هميشه بايد اولين انتخاب باشد و ما همچنان بر ديپلماسى تأكيد خواهيم داشت.
advertisement@gooya.com |
|
> شرايط دوگانه خاورميانه
حتى چنانچه تحرك رژيم تل آويو و لابى آنها در آمريكا را موتيف تكرارى مناسبات آمريكا و ايران بدانيم، سخن ديروز سيلوان شالوم وزير امور خارجه اين رژيم مبنى بر حمايت ايران از تروريسم و دنبال كردن برنامه سلاحهاى هسته اى را نمى توان به عنوان قرينه و شاهدى بر همراهى تل آويو و واشنگتن از نظر دور داشت. مناسبات آمريكا و ايران در فضاى پرتنش خاورميانه مسير پيچيده اى دنبال مى كند و طرفين در عين اصرار بر روشهاى ديپلماتيك بر ضرورت اعمال تهديد و فشار هم تأكيد دارند، به هرحال فاصله اعمال روشهاى ديپلماتيك و قهرآميز در تحولات خاورميانه در سالهاى اخير بسيار كوتاه و كمرنگ شده است