حبيب‌‏الله پيمان:حجابي ميان نخبگان سياسي باواقعيت جامعه وجوددارد؛ نهادهاي مدني درايران فاقد ثبات وامنيت لازم هستند، ايلنا

تهران- خبرگزاري كار ايران

دبيركل جنبش مسلمانان مبارز ، گفت : در دوم خرداد سال 76 هيچ يك از اصلاح‌‏طلبان تعريف مشخصي از اصلاحات و شرايط جامعه نداشتند .

به گزارش خبرنگار "ايلنا" ، حبيب‌‏الله پيمان در سمينار "كارنامه اصلاحات" كه از سوي نشريه دانشجويي سبزانديشان دانشگاه علم و صنعت ايران برگزار شده بود ، گفت : گاهي ايده‌‏هايي كه مطرح مي‌‏شود ، نتيجه نمي‌‏دهد ، اما اين به معنا نيست كه ايده‌‏ها را مطرح نكنيم و از آرمان‌‏هايي نظير دموكراسي ناب صرف‌‏نظر كنيم ، اما در حوزه اجتماعي نمي‌‏توان تنها به ايده‌‏هاي كلي اكتفا كرد ، بلكه بايد مفاهيم دست يافتني‌‏تر را نيز مطرح و براي آنها تلاش كرد.
وي با طرح اين مطلب كه براي هر عمل اجتماعي نيازمند دو نوع آگاهي هستيم ، گفت : آگاهي اول اين است كه بدانيم كه ما قرار است اين عمل اجتماعي را انجام دهيم ، كه هستيم و چه ويژگي‌‏هايي داريم . ما بايد بدانيم ملتي كه مي‌‏خواهد اين عمل اجتماعي را انجام دهد چه ويژگي هاي تاريخي و فرهنگي داريد .
وي ضرورت آگاهي از شرايط و محيطي كه يك عمل اجتماعي قرار است در آن صورت گيرد و ديگر آگاهي لازم براي انجام عمل اجتماعي خواند و افزود : كنشگران اجتماعي بايد بدانند كه در چه محيطي و چه شرايطي بايد عمل اجتماعي را انجام دهند .
وي با پرداختن به تاريخ مشروطه و تحليل شرايط آن ، گفت : در مشروطه خواسته‌‏اي كه مطرح بود ، دموكراسي نبود ، بلكه هنوز پيش زمينه‌‏هاي آن مطرح بود و مطالبه آن مقطع حاكميت تحت سيطره قانون بود و ميثاق مشترك مردم اين بود كه دولت برخاسته از ملت باشد و بر اساس همين وفاق هم ، ملت شكل گرفت ، اما اگر چه قانون اساسي تصويب شد ، مشروطه شكست خورد.
پيمان افزود : براي شكل‌‏گيري وفاق ميان مردم و بعد از آن وفاق دولت و ملت ، فضاي امن باثباتي لازم بود كه هم مردم امكان ارائه نظرات خود براي رسيدن به يك ميثاق و وفاق را داشته باشند ، اما اين فضاي امن باثبات ايجاد نشده بود . در واقع ضرورت اين فضاي امن هرگز در خودآگاهي ما دروني نشد و هنوز هم نشده است وهرگز بر سر آن به وحدت و وفاق نرسيديم.
دبير كل جنبش مسلمانان مبارز ، گفت : غالباً نخبگان سياسي ، فكري ما يك ذهنيتي را براي خود در نظر گرفتند و آن را مبناي رفتار و كنش و قضاوت خود درباره ديگران قرار داده‌‏اند و اين ذهنيت كه خود از واقعيات به دست نيامده بود ، حجابي ميان نخبگان سياسي با واقعيت جامعه شد .
وي خاطرنشان كرد : شكل گيري و به ثمر رسيدن هر تفكر و پروژه‌‏اي نيازمند زمان است و اين زمان در صورت داشتن شرايط باثبات محقق مي شود و متأسفانه در جامعه ما هرگز امكان گفتگوهايي كه به چارچوبي نظري براي توضيح و راهگشايي مدت زماني حدود 15-10 سال بوجود نيامده است.
وي در ادامه وجود قدرتهاي استبدادي ، جنگ‌‏ها و خشونت‌‏ها را از عوامل موثر در جلوگيري از بوجود آمدن فضاي امن در جامعه ايران خواند و افزود : نمونه فقدان وفاق و ميثاق مشترك ميان مردم و ميان دولت و ملت ، انتظارات متفاوت مردم از مصدق در دوران او بود كه البته طرح انتظارات مختلف و تحت فشار گذاشتن او نه بر اساس سوء نيت ، بلكه بسياري از اين مشكلات ناشي از وجود حجابي از ذهنيت‌‏ها و تفكرات و ايدئولوژي‌‏هاي مختلف بود.
پيمان با بيان اين مطلب كه در دوم خرداد 76 هيچ يك از نخبگان اصلاح‌‏طلب تعريف مشخص از اصلاحات و شرايط جامعه نداشتند ، افزود: جنبش‌‏هاي ايران در جاهايي به ثمر رسيده‌‏اند كه خواسته‌‏هايي را به صورت متحد از سوي مردم مطرح كرده‌‏اند و با كنار رفتن خواسته‌‏هاي عمومي بلافاصله پيروزي جنبش‌‏ها به پايان خود رسيده است و بي نتيجه مانده است . در دوم خرداد هم ايده‌‏هايي بسيار كلي مطرح شد و ايده‌‏هايي كه حتي در كشورهاي غربي پياده نشده است را مي‌‏خواستيم در ايران محقق كنيم.
وي تصريح كرد : اصلاح طلبان در دوم خرداد 76 توان خود ، مشكلات و موانع و شرايط جامعه را تحليل نكرده بودند و همين باعث شد كه عليرغم طرح پروژه هاي مختلف ، نيروهايي كه بايد اين پروژه‌‏ها را اجرا مي كردند ، مشخص نشده بود.
پيمان افزود: ما پس از بيش از يك قرن هنوز موفق نشده‌‏ايم كه حقوق و آزادي‌‏ها را تأمين كنيم و امنيت لازم براي تحقق آنها را بوجود آوريم .
دبير كل جنبش مسلمانان مبارز در بخشي از سخنان خود ، گفت : نهادهاي مدني در ايران به خاطر فقدان ثبات و امنيت هرگز نتوانسته‌‏اند دوام بياورند و قبل از اينكه بتواند مفاهيمي نظير دموكراسي و آزادي را تجربه كند ، تحت فشار خشونت از ميان رفته‌‏اند . نمونه آن جنبش دانشجويي است كه به محض اينكه خواست راه خود را پيدا كند و آن را طي كند و به بلوغ لازم رسيده باشد ، با برخوردهاي شديدي مواجه شد و اگر چه شايد اصلاح طلبان مي خواستند از اين جنبش حمايت كنند ، اما عملاً نتوانستند كاري كنند و اين ناشي از فقدان ميثاق مشترك بود .
وي با تأكيد بر اين مطلب كه جنبش اصلاحات دستاوردهايي در زمينه اعتلاي آگاهي عمومي داشته است ، افزود : نيروهاي بسياري مانند زنان و جوانان فعال شده است ، اما اينها دستاوردهاي جانبي است ، ولي در زمينه دستاوردهاي تعريف شده آنچنان كه بايد كار نشده است .
وي يادآور شد : دموكراسي را روي آب نمي‌‏توان بنيان گذاشت ، بلكه بايد مصالح مشترك ملي و فعاليت نهادهاي مدني بنيان تحقق اين مفهوم باشد .
پيمان با اشاره به مشكلاتي نظير فقر ، اعتياد ، فحشاء و... در جامعه ، گفت : بسياري از آرمان‌‏هاي سياسي جامعه براي عموم مردم اهميت نداشت ، بلكه آنها بيشتر درگير مشكلات روزمره نظير فقر ، ‌‏اعتياد و نظاير آن بودند . اگر چه شايد در عرصه آرمان‌‏هاي سياسي به نتيجه نرسيده‌‏ايم ، نبايد فعاليت را كنار بگذاريم .
وي با بيان اين مطلب كه توان ملي جامعه ما در شرايط بحران و فشار كنوني درحال تحليل رفتن است گفت: ضعف اصلاح طلبان ناكامي در رسيدن به اهدافشان نبود چون اين ناكامي براي بسياري از جنبش ها اتفاق مي افتد اما آنچه مهم است اين است كه اين جريان نتوانست اعتماد عمومي مردم را نسبت به خود حفظ كند به طوري كه اكنون با كاهش اعتماد عمومي نسبت به جريان اصلاح طلب مواجه هستيم.
پيمان خاطرنشان كرد: جامعه ما به لحاظ روانشناختي نيازمند پيروزي است و ما بايد پروژه‌‏ها را طوري طراحي كنيم كه دستاورد و پيروزي به همراه داشته باشند و اين امر مستلزم خردورزي است . ما بايد از دوران كودكي خارج شويم ، كودكي به اين معنا كه كنش‌‏هاي ما مبتني بر انديشه ورزي نيست ، بلكه مانند كودكي مي‌‏خواهيم هر چيزي را هر موقع كه اراده كرديم ، بدست آوريم و اين مشكلي است كه در اكثر نخبگان و فعالان سياسي ما وجود دارد.
پيمان تأكيد كرد: ما بايد تجربيات تلخ خود را جمع بندي كنيم و از آن استفاده كنيم ، ما نمي‌‏توانيم از تجربيات غربي عيناً الگوبرداري كنيم ، بلكه بايد با استفاده از تجربيات غرب افق ديد خود را گسترش دهيم .
دبير كل جنبش مسلمانان مبارزه در پاسخ به سوالي ، گفت : جنبش مسلمانان مبارز پس از انقلاب اسلامي عليرغم دعوت‌‏هايي كه از او براي حضور در قدرت شده بود ، صلاح خود را براي حضور در قدرت و حاكميت نمي‌‏ديد ، اما ما هرگز امكان داشتن تشكيلات جدي و گسترده را به دست نياورده ايم.
پيمان در پاسخ به سوالي مبني بر تندروي او و اصلاح طلبان و هواداران اين جريان و تحريك مخالفان اصلاحات براي سنگ اندازي بيشتر ، گفت: البته همه ما در جلوگيري از ايجاد وحدت و وفاق و ميثاق مشترك به نحوي نقش داشته‌‏ايم ، اما با وجود بيست ميليون رأي در دوم خرداد 76 امكان داشت كه اصلاح‌‏طلبان برخي امتيازات را از جريان مقابل بگيرند ، البته مقاله‌‏اي هم در اين زمينه نوشتم كه به صورت كامل چاپ نشد ، گويا آقايان بيش از اينها توقع داشتند .

وي در پاسخ به سوالي در مورد طرح "رفراندوم" ، مدعي شد : قانون اساسي تناقضات آشكاري دارد و بيانگذار انقلاب هم در همان اوايل انقلاب بر لزوم افزودن و تكميل آن تأكيد كرده بودند ، ما ايرادات خود را هم بارها در اين زمينه مطرح كرده‌‏ايم . قانون اساسي ميثاقي است كه دولت‌‏هاي مختلف و حاكميت عليرغم پذيرفتن آن به آن عمل نكرده‌‏اند ، اما دوستاني كه رفراندوم رامطرح كرده‌‏اند ، بايد بگويند كه اگر چنين توان عظيمي براي تغيير قانون اساسي دارند ، چرا در طول اين مدت كه بسياري از اصول صريح و صحيح و مورد توافق قانون اساسي زيرپا گذاشته شده است ، كاري نكردند .
وي افزود : طراحان رفراندوم ، اگر همچنين نيروي عظيم اجتماعي براي اجراي اين طرح دارند ، بسياري كارهاي ديگر را هم در زمينه حقوق اساسي ،‌‏تفتيش عقيده و... بكنند . ما هنوز در اجرا شدن اصول مصرح قانون اساسي مشكل داريم و دوستان از زير سوال رفتن كل قانون اساسي و نظام دم مي‌‏زنند .