وزارت با عرض معذرت ارشاد!، حسين شريعتمداري، يادداشت روز کيهان

آنتوني پارسونز كه هنگام برپايي جشن هنر سال 1356 شيراز، سفير انگليس در ايران بوده است در كتاب خود با عنوان «غرور و سقوط» بعد از اشاره به صحنه هاي ضداخلاقي و مستهجني كه در جشن هنر شيراز به نمايش درآمده بود مي نويسد «به اعتقاد من، جشن هنر شيراز يكي از اولين جرقه هايي بود كه پيدايش و پيروزي انقلاب اسلامي در ايران را به دنبال داشت» و تأكيد مي كند «جشن هنر سال 1356 شيراز، به لحاظ كثرت صحنه هاي اهانت آميز به ارزش هاي اخلاقي مسلمانان، از جشن هاي قبلي فراتر رفته بود.»
پارسونز در ادامه اين نوشته به نگراني خود از احتمال شورش مردم عليه رژيم شاه در اعتراض به برپايي جشن هنر شيراز اشاره كرده و مي نويسد؛ «به خاطر اين موضوع نزد شاه رفته و مسئله را با وي در ميان گذاشتم و به او گفتم اگر چنين نمايشي به طور مثال در شهر منچستر انگليس اجراء مي شد، كارگردان و هنرپيشگان آن جان سالم به در نمي بردند... ولي شاه مدتي خنديد و چيزي نگفت.»
در جلد دهم از كتاب «ياران امام به روايت اسناد ساواك» تعدادي از گزارش هاي ساواك درباره جشن هنر شيراز و عكس العمل علما و اقشار مختلف مردم نسبت به آن درج گرديده است. در يكي از اين اسناد، مأمور ساواك به اظهارات شهيد دستغيب اشاره كرده و مي نويسد؛«آقاي حاج سيدعبدالحسين دستغيب در مسجد جامع روي منبر از جشن هنر شيراز به شدت انتقاد مي كند و مي گويد خداوند لعنت كند كساني را كه در اين جشن شركت مي نمايند. خداوند لعنت كند افتتاح كننده جشن هنر (فرح پهلوي) را... لعنت خدا بر آن كس باد كه به تماشاي اينها برود... از ولايت كفر هم رقاصه به ايران آورده اند... هرچه مي گوئيم كشور ايران مسلمان و اسلامي است و اين جوان ها را به راه بد نكشانيد، مگر كسي گوش به حرف مي دهد. صداي مردم بلند شده يك وقت نمي شود جلوي آنها را گرفت.»
جشن هنر شيراز با صحنه هاي مستهجن و ضداخلاقي آن اگر چه در دوران حاكميت سياه رژيم منحوس پهلوي برپا شده بود ولي علي رغم خفقان آن روزها، اعتراض شديد علما و مردم را در پي داشت تا آنجا كه آنتوني پارسونز، سفير وقت انگليس، اين اعتراض ها را يكي از جرقه هاي منجر به انقلاب اسلامي ارزيابي مي كند. اما مراسم مستهجن و هنجارشكن تئاتر ايران زمين در اهواز، نه در دوران طاغوت و حاكميت مطلق آمريكا، بلكه در جمهوري اسلامي ايران اتفاق افتاده است و البته باز هم مانند جشن هنر شيراز، اعتراض شديد مردم مؤمن و انقلابي و عالمان برجسته ديني را در پي داشته است... خب! بعد چي؟!
لطفاً از مقايسه مستندي كه خواهيم داشت، ابرو در هم نكشيد و رگهاي گردنتان را به نشانه غيرتي -كه انشاءالله داشته باشيد- برجسته نفرمائيد و اين واقعيت را بپذيريد كه برپاكنندگان جشن هنر شيراز با برپاكنندگان مراسم مستهجن تئاتر ايران زمين در اهواز، تفاوت چنداني ندارند... دست اندركاران جشن هنر شيراز در پي تخريب ارزش هاي اخلاقي و فراهم آوردن زمينه لازم در جامعه اسلامي آن روز براي تداوم سلطه آمريكا بوده اند و دست اندركاران تئاتر ايران زمين همان مقصود را با انگيزه زمينه سازي براي بازگشت سلطه از دست رفته آمريكا بر ايران تدارك ديده اند. باور نمي كنيد؟! به اظهارات و برخوردهاي دوطرف ماجرا -يعني مسئولان رژيم شاه و مردم مسلمان- در آن روزها و دوطرف ماجرا - يعني مسئولان فرهنگي جمهوري اسلامي ايران و مردم- در اين روزها توجه كنيد. در هر دو ماجرا، شخصيت ها يكسان و مشابه هستند و فقط اشخاص جا به جا شده اند، سناريو و بازي يكي است ولي بازيگران متفاوت هستند.
در جشن هنر شيراز، هنجارها و ارزش هاي اخلاقي مورد هجوم قرار مي گيرند و در جشنواره تئاتر ايران زمين هم دقيقاً همان ماجرا تكرار مي شود. در جشن هنر شيراز، فرهيختگان و مردم صدا به اعتراض بلند مي كنند و مسئولان رژيم طاغوت در جلسات خصوصي خود -به روايت اسناد ساواك- اين اعتراض ها را به مسخره مي گيرند و در برخوردهاي عمومي خويش، دست به توجيه مي زنند و اما در ماجراي جشنواره مستهجن اهواز، دست اندركاران جشنواره، علاوه بر توجيه مضحك و دفاع غيرمنطقي و خنده آور از افتضاحي كه به بار آورده اند، اعتراض مردم را نيز آشكارا به مسخره مي گيرند و از اين نظر با همتايان خود در رژيم طاغوت فرق دارند، زيرا، آنها جرأت نداشتند كه اعتراضات مردمي را آشكارا مسخره كنند!
يكي از دست اندركاران جشنواره اهواز كه از اعتراض مردم به فضاحت هاي جشنواره عصباني شده است مي گويد «چرا هر اقدامي كه روح فرهنگي را دوباره معتبر مي كند مورد حمله قرار مي گيرد؟ اين رفتارها فقط براي به تعطيل كشاندن برنامه هاي فرهنگي است»! و برخي از مسئولان وزارت ارشاد نيز اظهارات مشابه ديگري داشته و تلاش كرده اند كه منتقدان و اعتراض كنندگان به جشنواره مستهجن تئاتر را افرادي بي اطلاع از فرهنگ و هنر معرفي كنند.
اكنون به سندي از ساواك در همين زمينه مراجعه مي كنيم و نظريه ساواك را درباره اظهارات آيت الله شهيد دستغيب مي خوانيم. در اين سند، مسئول بررسي و ارزيابي ساواك با اشاره به اعتراض آيت الله شهيد دستغيب به جشنواره شيراز درباره ايشان مي نويسد:
«نامبرده -آيت الله دستغيب- فردي فاقد معلومات و قوه تشخيص و درك و حتي در حرف زدن است به شهرباني اعلام مي گردد كه شديداً به نامبرده تذكر داده شود و چنانچه معلوم شد اظهارات او واقعيت داشته، تقاضا خواهد شد كه ممنوع المنبر گردد.»
به گواهي سند فوق الذكر، ميان دست اندركاران برپايي جشن هنر شيراز و دست اندركاران جشنواره اهواز فقط دو تفاوت وجود دارد.
1- سند ساواك محرمانه است يعني ساواكي ها در محفل خصوصي و محرمانه خود، مرحوم شهيد آيت الله دستغيب را «فاقد معلومات و قوه تشخيص» ناميده اند. ولي مسئولان برپايي جشنواره مستهجن اهواز، آشكارا و در مصاحبه هاي مطبوعاتي خود، منتقدان و اعتراض كنندگان به اين جشنواره مستهجن را فاقد درك فرهنگي معرفي مي كنند!
2-ساواكي ها، دستور برخورد شديد با معترضان جشن هنر شيراز را صادر كرده اند ولي مسئولان جشنواره مستهجن اهواز، چنين دستوري صادر نكرده اند! چرا؟!... ترديد نكنيد كه اگر از دستشان بر مي آمد، روزگار مؤمنان و منتقدان به اين مراسم فضيحت بار و مستهجن را سياه مي كردند...
3-اگر ميان برگزاركنندگان جشنواره اهواز با ساواكي هاي رژيم شاه تفاوت ديگر مشاهده فرموديد، لطفاً نگارنده را بي خبر نگذاريد!
عجيب آن كه برخي از مسئولان وزارت -با عرض معذرت- ارشاد! علي رغم وجود فيلم مستند از مراسم مستهجن جشنواره اهواز، سعي در انكار آن دارند و تنها 3دقيقه از اين مراسم را ضدارزشي معرفي كرده و قول توبيخ عوامل مربوطه را مي دهند! كه بايد گفت؛ اين هم يك ترفند ديگر براي ادامه فضاحت است. چرا كه اولاً؛ به گواهي فيلم موجود، تمامي مراسم مستهجن بوده است، ثانياً؛ اخراج، محاكمه و مجازات دست اندركاران و مخصوصاً استاندار و معاون وزير ارشاد و ساير مسئولان حاضر در مراسم، كمترين و ابتدايي ترين برخوردي است كه بايد با آنان صورت پذيرد...
به اين نكته نيز توجهي كنيد. جالب است! و البته، شرم آور... مسئولان ارشاد براي توجيه افتضاح جشنواره اهواز به سوابق انقلابي برخي از مسئولان جشنواره اشاره مي كنند، كه اين شگرد نيز دقيقاً از سوي ساواكي ها در جريان جشنواره شيراز به كار گرفته شده بود.
در سند ساواك -صفحه 488 جلد دهم كتاب ياران امام به روايت اسناد ساواك- آمده است: «روز پنجشنبه سرهنگ سلطاني- رئيس وقت شهرباني شيراز- به منزل آقاي محلاتي تلفن كرده و گفته است به آقايان -منظور آيت الله دستغيب و ساير علماي شيراز است- بگويند كه چرا آقايان روي منبر به شهبانو فرح پهلوي كه يك سيده علويه است نفرين مي كنند»!

و بالاخره، در خبرها آمده بود برخي از هنرمندان گلايه كرده اند كه چرا جشنواره اهواز با اعتراض روبرو شده است و كساني مي كوشند از اين ماجرا براي فراري دادن دست اندركاران رسواي جشنواره بهره گيري كنند كه اگر اين خبر واقعيت داشته باشد بايد گفت؛ كاش يك تست و آزمون هنري با ضوابط و معيارهاي علمي آن از اين عده به اصطلاح هنرمند به عمل مي آمد تا هر آدم بي سواد، دم دستي و بي هنري خود را هنرمند قلمداد نكند.