گفت وگو با مايکل ايگناتيف نماينده مجلس کانادا و کانديدای رهبری حزب ليبرال درباره رامين جهانبگلو، شهروند

گفت وگو: مهرداد حريری

آقای ايگناتيف، آخرين خبری که شما در مورد وضعيت رامين جهانبگلو دريافت کرديد چيست؟
- من خبر جديدی در اين مورد دريافت نکرده ام و فقط اطلاع دارم که وزير امور خارجه آقای پيتر مک کی هفته گذشته کميسيون حقوق بشر را در خصوص حضور يکی از بازپرسان جمهوری اسلامی در اين جلسات مورد سئوال قرار داده بود. همچنين مطلع هستم که وزير دادگستری نيز در مورد وضعيت رامين جهانبگلو در ژنو سئوالی مطرح کرده بود ولی از آن به بعد ديگر خبری ندارم.

آقای ايگناتيف همان طور که می دانيد کاميونيتی ايرانی __ کانادايی بسيار نگران رامين جهانبگلو و امنيت اوست اين بار دومی است که چنين اتفاقات تراژيکی پيش می آيد. اول خانم زهرا کاظمی و حالا رامين جهانبگلو. اولين سئوال من در اين خصوص اين است که ما چه بايد بکنيم که چنين انفاقاتی ديگر تکرار نشود و چگونه دولت کانادا تمام تلاش خود را خواهد کرد تا از شهروندانش دفاع کند؟ سئوال دوم من اين است که به نظر شما گام بعدی کانادا برای اطمينان از امنيت رامين و آزادی سريع او، چه خواهد بود؟
- من تصور می کنم ، کانادا در پرونده زهرا کاظمی متوجه اين مسئله شد که رژيم ايران به نظرگاه های بين المللی بی تفاوت است و همچنين دولت ايران، نمايندگی کانادا را به رسميت نمی شناسد به اين دليل که ايران تابعيت دوگانه شهروندان خود را قبول ندارد. تابعيت دوگانه در هر دو نمونه (زهرا کاظمی و رامين جهانبگو) مصداق دارد. من تصور می کنم مسئله مصداق تابعيت دوگانه همه جا بايد به رسميت شناخته شود و ايران بايد حق کانادا برای نمايندگی در اين پرونده ها و تقاضای باز کردن کامل پرونده و اينکه چه بر سر زهرا کاظمی آمد را به رسميت بشناسد.
در مورد گام بعدی که کانادا در اين خصوص بايد بردارد، من نمی خواهم اين مسئله را به صورت يک بازی سياسی درآورم. اين مسئله ای است که همه کانادايی ها و همه احزاب در مورد آن مشترکا نگرانی دارند و بسيار با جديت به آن می نگرند. در کل برداشت من اين است که وزير امور خارجه در هر چارچوب بين المللی، در سفارت کانادا در تهران، در کميسيون حقوق بشر و در کنگره اروپا نمايندگی خود را اعلام خواهد کرد. به طور کلی فشار بسيار زيادی بر روی جمهوری اسلامی است ولی رژيم با نفت بشکه ای ۷۰ دلار پذيرای هيچ کدام از اين فشارها از هيچ کس نيست.
دستگيری رامين جهانبگلو بخشی از برنامه جناح محافظه کار رژيم بوده برای سرکوب و توقف مخالفان محلی. برای سرکوب آزادی بيان. رامين جهانبگلو هيچ گاه عضو گروه های متشکل مخالف رژيم نبوده و اصلا شخصيت سياسی نبوده، او يک انديشمند آزاد است. اين دستگيری در واقع ، حمله به انديشه آزاد است. حمله به آزادی انديشه در ايران و در همه جا.

شما چگونه رامين را شناختيد؟
- رامين کتاب مناظره يا مکالمه ای با ايزا برلين منتشر کرده بود. هنگامی که من کتاب بيوگرافی ايزا برلين را می نوشتم از کتاب او استفاده کردم. من هيچ گاه او را ملاقات نکرده بودم تا اينکه در ژوئن سال گذشته به ايران سفر کردم.

ظاهرا رامين ميزبان شخصی شما در طول سفرتان به ايران بوده است. چه خاطره خاصی از او به ياد داريد؟
- رامين و خانواده اش در ايران بسيار مهمان نواز بودند. من به دعوت يک ان ــ جی ــ او (سازمان غير دولتی) که رامين با آن کار می کرد به ايران رفتم. من سه يا چهار سخنرانی داشتم در مرکز فرهنگی اين سازمان. من مخصوصا بسيار نگران سرنوشت اين سازمان غيردولتی که مثل يک جزيره کوچک بود که از آزادی انديشه در ايران حمايت می کند، هستم. اين بسيار دردناک است که به دليل دستگيری رامين اين جزيره آزادی انديشه، تعطيل شود.

به ياد ماندنی ترين قسمت سفرتان به ايران، چيست؟
- فکر می کنم رفتن به اصفهان و ديدن آثار معماری با شکوه از هنر اسلامی ــ ايرانی قرن ۱۶ ميلادی بهترين خاطره باشد. آن آثار از هر جهت از انتظار من بيشتر بود. همچنين فکر می کنم ديدار با جوانان در سراسر کشور که حقيقتا درباره غرب مشتاق و کنجکاو بودند که با دسترسی به اينترنت خودشان را با آن دنيا مرتبط نگاه می داشتند نيز بسيار جالب بود. در واقع آنان شهروندان وفادار ايران بودند که تنها نسبت به غرب و ايده های غرب کنجکاو بودند و اين دستگيری رامين را بسيار تراژيک می کند. رامين با ايده های ضد رژيمی و فعاليت های سياسی بسيار فاصله داشت. او تنها در کار آوردن انديشمندان غربی به ايران بود و هدفش ايجاد پلی بين افکار متفکرين غربی و ايرانی بود که اين تجربه به نظر من بسيار ارزشمند است. دستگيری رامين ضربه بزرگی به هر فرهنگی است افرادی مثل من، روشنفکران، نويسندگان و انديشمندان غربی حتی اگر بخواهند هم ديگر نمی توانند به ايران سفر کنند. اين ضرری برای ماست و همچنين ضرری برای مردم ايران.

از آن جايی که شما تقريبا تمام سال های عمرتان را در محيط دانشگاهی بوده ايد و با دانشجويان در تماس بوده ايد، بفرماييد که وقتی شما با دانشجويان ايرانی برخورد و گفتگو داشتيد، چگونه برداشتی از آن ها داريد؟

- من هم در مرکز گفتگوی تمدن ها و هم در دانشگاه ها و دانشکده های حقوق سخنرانی داشتم. در دانشکده حقوق من در مورد حقوق بشر سخنرانی کردم و شگفت زده بودم از ميزان علاقه ای که دانشجويان ايرانی به مبحث حقوق بشر دارند. آنها حقوق بشر را يک دکترين غربی و سکولار نمی ديدند بلکه به آن به عنوان يک دکترين جهانی ياد می کردند که در جوامع اسلامی هم مصداق دارد. من گفت و گوی بسيار جالبی هم با شخصيت های دينی که در دانشکده حقوق تدريس می کنند داشتم. من هميشه به قانون دانان اسلامی بسيار احترام می گذارم. گفتگوی بسيار مفيدی بين حقوقدانان شيعه در مورد حقوق بشر انجام شد. در اين گفتگو به هيچ وجه مطرح نشد که حقوق بشر بايد يک دکترين سکولار و عجيب و غريب باشد بلکه به عنوان يک دکترين با کاربردهای جهان شمول مطرح می شد.
گفتگوی مثبتی بود و همين دستگيری رامين را تراژيک می کند. اين که گفتگوهای بسيار مفيدی بود و هيچ گونه نشانی يا کلامی يا عملی در مورد رژيم و مسائل ضد رژيم و غيره مطرح نشد. تنها گفتگو بين خبرگان حقوق بود.

از وقتی که به ما برای انجام اين گفت و گو داديد، متشکريم.

مهرداد حريری