افزايش بهای نفت در پی تهديد ايران به ايجاد بحران انرژی، صدای آلمان

تهديد رهبر حکومت جمهوری اسلامی ايران به پديد آمدن بحران انرژی در جهان، در صورت حمله نظامی به ايران، موجب بالا رفتن بهای نفت شد. اين نخستين بار بود که حکومت ايران به طور آشکار از استفاده از نفت به عنوان وسيله فشار سخن می‌گفت.

کمی پيش از اينکه غرب پيشنهادهای جديد خود را برای حل مناقشه اتمی ايران عرضه کند، دولت ايران با اسلحه نفت دست به تهديد زده است. رهبرجمهوری اسلامی ايران، آيت‌الله خامنه‌ای در روز يکشنبه ۴ ژوئن، سالروز درگذشت آيت‌الله خمينی، بنيانگذار حکومت جمهوری اسلامی، خطاب به امريکا گفت: ”دست از پا در مورد ايران خطا کنيد، حتما حرکت انرژی از اين منطقه به خطر جدی خواهد افتاد. اين را بدانيد.“

گفته‌های خامنه‌ای باعث شد که بار ديگر بهای نفت بالا برود. روز دوشنبه ۵ ژوئن بهای نفت در امريکا نسبت به سه سال گذشته به بالاترين حد رسيد، اگر چه وزير امور خارجه امريکا، کاندوليزا رايس بلافاصله واکنش نشان داده و گفته‌های خامنه‌ای را چندان مهم جلوه نداده بود. رايس گفت: ”ما نبايد اهميت خيلی زيادی برای تهديدهای ايران قائل شويم. ايران بسيار به درآمد حاصل از توليدات نفتی خود وابسته است.“ رايس در تلويزيون امريکا اشاره کرد به اينکه حدود ۸۰ درصد بودجه ايران وابسته به درآمد حاصل از فروش نفت آن است.

با اين همه کانداليزا رايس در گفته‌های آيت‌الله خامنه‌ای نشانه‌ای دال بر آن نمی‌بيند که ايران به طور کامل پيشنهاد بين‌المللی را برای متوقف کردن غنی‌سازی اورانيوم رد کند. وزير امور خارجه امريکا گفت که فکر می‌کند که ايران پيشنهاد غرب را بسيار جدی بگيرد. اما ايران بايد در عرض چند هفته پاسخ خود را بدهد و نه در عرض چند ماه، چون غرب حاضر نيست که اين همه مدت صبر کند و هم‌زمان، ايران برنامه اتمی خود را پيش ببرد. قرار است که خاوير سولانا از سوی اتحاديه اروپا پيشنهادها را روز سه شنبه در تهران با با محمود احمدی‌نژاد رئيس جمهور ايران در ميان بگذارد.

رييس جمهور ايران، محمود احمدی‌نژاد گفته است دولت ايران به دقت اين پيشنهادها را بررسی خواهد کرد. احمدی‌نژاد گفت: ”بعد از اينکه پيشنهادات را شنيديم، بر اساس منافع و مصالح ملت ايران تصميم خواهيم گرفت.“

روز دوشنبه بخاطر ترس از بروز مشکل برای تامين نفت، بهای هر بشکه نفت از نوع West Texas intermediate به منظور صدور در ماه ژوييه به ۷۳،۵۰ دلار امريکا رسيد، يعنی ۱،۱۷ دلار گرانتر از پايان روز جمعه گذشته. انواع ديگر نفت نيز گران شدند.

ايران چهارمين کشور صادرکننده نفت در سطح جهان است و حدود ۳،۸۵ ميليون بشکه نفت در روز (هر بشکه نفت حدود ۱۵۹ ليتر گنجايش دارد) توليد می‌کند. يک تحليلگر امريکايی بنام سام تيلی به خبرگزاری آلمان گفت که بسياری از سهامداران بازار نفت معتقدند که ايران ممکن است نفت را به عنوان سلاح بکار گيرد. دولت ايران تا کنون هيچ‌گاه تهديد نکرده بود که از ذخاير نفتی خود همچون وسيله‌ای برای اعمال فشار استفاده خواهد کرد. اين نخستين بار است که ايران اين ظن را از طريق گفته‌های خامنه‌ای تاييد می‌کند. ايران همچنين می‌تواند بخاطر موقعيت جغرافيايی‌اش تنگه هرمز را کنترل کند، که يکی از راههای اصلی رفت و آمد کشتيهای نفتی است. ايران تا مدتها در خليج فارس مانور نظامی دريايی می‌داد. تحليلگران سياسی اين را حمل بر آن می‌کردند که ايران بخواهد اين راه مهم نفتی را مسدود کند. حدود يک پنجم توليد صادراتی انرژی جهان از اين راه می‌گذرد.