فشار ميانه‌روها بر کابينه بوش براى گفتگوى مستقيم با ايران، صداي آلمان

ظرف دو سه روز گذشته، به دنبال اقدام غيرمتعارف رئيس جمهور ايران در نوشتن نامه اى هجده صفحه اى به رئيس جمهور آمريکا، کابينهء بوش به خاطر اينکه حاضر نمى شود با ايران به طور مستقيم مذاکره کند، بيش از پيش مورد انتقاد قرار گرفته است. در آمريکا، کسانى که خط ميانه را در سياست خارجى دنبال مى کنند، طى مقالات و سخنرانى هايى از واکنش کابينهء بوش در قبال نامه محمود احمدى نژاد انتقاد کرده اند.

با وجود آنکه نامهء محمود احمدى نژاد به جورج بوش به طور مشخص به نزاع هسته اى نپرداخته بود، بسيارى از تفسيرگران سياست خارجى در آمريکا آن را نشانه اى از تمايل ايران به نوعى مصالحه و سازش تلقى کردند. خود آقاى احمدى نژاد نيز ديروز در اثناى سفر چهار روزه اش به اندونزى گفت چنانچه آمريکا از تهديدات و لحن متکبرانه اش دست بردارد، ايران براى گفتگوى مستقيم آماده است.

از ميان مهم ترين کسانى که در آمريکا دولت بوش را تشويق به مذاکره کرده اند مى توان از سناتور ايالت نبراسکا آقاى چاک هگل، مشاور سابق امنيت ملى آقاى سندى برگر، سفير دولت کلينتون در مذاکرات خاورميانه آقاى دنيس راس، و نيز خانم مادلين آلبرايت وزير امور خارجهء دولت بيل کلينتون، نام برد. اين عده تأکيد مى کنند دليل شکست اقدامات ديپلماتيک تا کنون، آن بوده که غيبت آمريکا از ميز مذاکره براى ايران انگيزه اى باقى نمى گذارد که بخواهد هيچگونه سازشى را پذيرا شود.

مادلين آلبرايت اين سه شنبه در سخنرانى اى در شهر سياتل گفت نيروهاى نظامى آمريکا تا حدّ نهايى توان خود درگير عراق هستند و آمريکا به جاى تهديد به حمله هاى تازه، بهتر است پاى ميز مذاکره حضور پيدا کند. خانم آلبرايت گفت مقامات بالاى دولت بوش بايد به طور رسمى به نامهء رئيس جمهور ايران پاسخ بدهند.

لازم به يادآورى است که در تابستان ۱۹۹۸ کابينهء بيل کلينتون نامه اى مشابه را با وساطت سفارت سوئيس تسليم رئيس جمهور وقت ايران محمد خاتمى کرد که در آن بدون هيچ پيش شرطى خواهان گفتگوى مستقيم با رژيم اسلامى شده بود. گفته مى شود آن نامه به امضاى خانم آلبرايت بود.

در تضاد کامل با شيوهء خانم آلبرايت، وزير خارجهء کنونى آمريکا خانم کاندوليزا رايس دو روز پيش در گفتگويى با شبکهء تلويزيونى «ان بى سي» با بى اعتنايى به نامهء احمدى نژاد اشاره کرد و گفت آن نامه تنها حاوى «نوعى حملهء فلسفى و دينى به سياست هاى آمريکا بود.»

از ميان متحدان اروپايى آمريکا، دولت آلمان نيز تمايل به مذاکره مستقيم کابينهء بوش با ايران را دارد. روپرشت پولتس، رئيس کميتهء امورخارجهء پارلمان آلمان و متحد صدر اعظم آنگلا مرکل، پس يک ديدار دوروز از ايران هفتهء پيش ضمن انتقاد از سياست آمريکا گفت، اکراه واشنگتن از مذاکرهء مستقيم با ايران راه حل ديپلماتيک را به مراتب دشوارتر مى کند.

منتقدان دولت جورج بوش مى گويند بوش و اعضاى کابينه اش سعى دارند چنين وانمود کنند که آمريکا و ايران در آستانهء يک تقابل اتمى بسيار خطرناک هستند. حتا اگر اين ادعاى اغراق آميز صحت هم مى داشت، به طريق اولى مى بايست باعث شود که آمريکا به طور مستقيم وارد مذاکره با ايران شود تا بحران به شکل صلح آميز مرتفع گردد. غيبت آمريکا از ميز مذاکره، برعکس باعث افزايش اين سؤظن مى شود که کابينهء بوش پنهانى در تدارک حملهء نظامى به ايران است.

عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورك