خطر اعدام فاطمه حقيقت‌پژوه، گفتگوی شيرين جزايري با عبدالصمد خرمشاهى وكيل پرونده، صدای آلمان

خطر اعدام فاطمه حقيقت‌پژوه، زنى كه از بيش از چهار سال پيش به اتهام قتل همسرش در زندان بسر مى‌برد، موجب نگرانى بسيارى از فعالان حقوق زنان در ايران و ساير كشورهاى جهان گرديده است. اين متهم مى‌گويد كه در دفاع از دختر خود، كه همسرش قصد تجاوز به وى را داشته، دست به اين اقدام زده است. در دو سال پيش، زمانى كه رأى دادگاه مبنى بر حكم اعدام وى اعلام شد، سازمان عفو بين‌الملل نيز با انتشار بيانيه خواستار تجديد نظر در اين حكم گرديد. حال گفته مى‌شود كه با تأييد مجدد حكم، خطر اعدام فاطمه حقيقت پژوه نزديك شده است. گفتگويی با آقاى عبدالصمد خرمشاهى وكيل مدافع حقيقيت‌پژوه:

دویچه‌وله: آقاى خرمشاهى، حکم اعدام خانم فاطمه حقیقت پژوه از طرف دیوان عالی کشور مورد تایید مجدد قرار گرفته است. این خبر را شما نیز تایید می‌کنید؟

خرمشاهی: باید بگویم، رسما به من اعلام نشده و منهم شنیده‌ام که در مراحل نهایی ظاهرا شعبه تشخیص دیوان حکم اولیه را تایید کرده است.

دویچه‌وله: آیا به نظر شما هنوز امکان بررسی مجدد برای این پرونده وجود دارد یا نه؟

خرمشاهی: براساس قوانین موجود بهرحال این امکان هست و این امکان را قانونگذار داده است که متهم بتواند اعتراض بکند و حتا اگر اعتراض متهم در شعبه تشخیص رد شده باشد، مواردی هست که ریاست محترم قوه قضاییه می‌توانند از اختیاراتی که دارند استفاده بکنند و دستور توقف اجرای حکم را بدهند و مجددا به پرونده رسیدگی بشود و اگر مواردی بوده که مجهول مانده یا دقت کافی نشده بوده است و یا به مواردی که فرضا به ادعاهای متهم یا وکیل وی توجه نشده است، مجددا بررسی بشود و دقت بکنند. بنابراین، ملاحظه می‌فرمایید که هنوز همه راهها به بن‌بست نرسیده و هنوز امکان تجدید نظر در حکم وجود دارد.

دویچه‌وله: آیا در اینمدت این امکان وجود داشته است که در رابطه با گرفتن رضایت خانواده ی مقتول اقداماتی انجام بگیرد؟

خرمشاهی: خانم حقیقت پژوه از سال ۱۳۸۰، یعنی از تاریخ مردادماه ۱۳۸۰ بازداشت شده‌اند. بنابراین حدود ۴ سال و اندکی‌ست که در زندان هستند. در طی اینمدتی که ایشان در زندان بوده‌اند تلاشهایی صورت گرفته از طریق افراد مختلف که از ولی دم که مادر مقتول هست اخذ رضایت بشود. خوب، بهرحال صحبت‌هایی بوده است، اما متاسفانه تا این تاریخ خانواده‌ی موکل من نتوانسته‌اند رضایت اولیا دم را جلب بکنند. و باید بگویم که هنوز ما مایوس نیستیم و در کنار اقدامات قانونی که برای نجات خانم حقیقت پژوه انجام می‌دهیم، به موازات آنهم به شیوه‌ها و اشکال مختلف درصدد هستیم که بتوانیم رضایت ولی دم را جلب بکنیم.

دویچه‌وله: اتهام اصلی ایشان قتل است، ولی چه دلایلی ایشان و یا شما، بعنوان وکیل اين خانم، ارائه کرده‌اید که ایشان بیگناه هستند و این قتل، در حالت دفاع صورت گرفته است؟

خرمشاهی: ببینید، پرونده خانم حقیقت پژوه از پرونده‌هایی‌ست که بهرحال جای بحث زیاد دارد. ایشان ادعای دفاع مشروع دارند و دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی دارای شرایط و ضوابط خاص خودش است. بنابراین، ملاحظه می‌فرمایید که کمااینکه در این پرونده بعضا در پاره‌ای از مراحل رسیدگی اختلاف‌نظر وجود داشت، مخصوصا یکی از آقایان قضات حوزه‌ نظارت ریاست قوه قضاییه عقیده داشتند که حکم صادره برخلاف قانون صادر شده است و ایشان مستحق برخورداری از امتیازاتی هستند که در بحث دفاع مشروع مطرح هست که در قانون تصریح گردیده و پاره‌ای از قضات نیز، بر این عقیده بودند که عمل ایشان خارج از ضوابط و شرایط دفاع مشروع بوده و دفاع مشروع را قانونگذار تصریح کرده است که در چه مواردی شخص می‌تواند استفاده بکند که آن را از علل موجه‌ی جرم تلقی کرده‌اند. یعنی شخصی مرتکب جرمی می‌شود و به لحاظ مسایل مختلفی از مجازات معاف می‌شود.

بهرحال، استدلال ما هم این بوده که ایشان دفاع مشروع صورت داده‌اند و از مصادیق دفاع مشروع هست. بهرحال،‌ همانطوری که گفتم، نظرات مختلف بود، اما تکلیف قانونی ما این بوده که راهها و کارهای قانونی را طی بکنیم و آنچه را قانونگذار برای متهم، برای هر متهمی در نظر گرفته است در جهت استیفای حقوق متهم انجام بدهیم که اینکار را کردیم. و بهرحال منتظر هستیم ببینیم که آخرین وضعیت پرونده که به ما ابلاغ خواهد شد چیست و اگر راهکار قانونی دیگری باقی بود، قطعا متوسل به این راهکار قانونی خواهیم شد تا حقوق موکل به نحو احسن استیفا بشود.

دویچه‌وله: آقای خرمشاهی، تا چه شهادت دختر ایشان، که از قرار گفته مورد تجاوز قرار گرفته، توانسته به خانم حقیقت پژوه كمكى كند؟

خرمشاهی: البته دختر ایشان و خود ایشان مدعی این نبودند که مقتول تجاوز کرده، بلکه وی قصد تعرض داشته است و موکل من معتقد است که او قصد تعرض به ناموس دخترم را داشت و در جهت دفاع از ناموس دخترم مرتکب این عمل شدم و این همان چیزی‌ست که در قانون تصریح گردیده است. اما، باید دید که بهرحال این مواردی که عنوان شده است تا چه حد متکی و مستند به دلایل و تا چه حد مقرون به صحت بوده است. پرونده در مراحل مختلف، در محاکم مختلف بررسی شده و مورد رسیدگی قرار گرفته است. بنابراین، اظهارات دختر خانم حقیقت پژوه دقیقا مورد لحاظ قرار گرفته بود.

دویچه‌وله: آقای خرمشاهی، شما خودتان با ایشان در تمام این مدت ملاقات داشته‌اید؟

خرمشاهی: بله، من با خانم حقیقت پژوه ملاقات داشته‌ام و با ایشان صحبت کرده‌ام. بهرحال ایشان در حقیقت آرزو می‌کند که بتواند بنوعی از این مجازات رهایی پیدا بکند و یا بتواند از طریق قانونی و یا از طریق اخذ رضایت اولیا دم از کابوس اعدام نجات پیدا بکند و بازگردد به آغوش خانواده‌ی خودش و بتواند از دو دختری که دارد سرپرستی و نگهداری کند.

دویچه‌وله: آقای خرمشاهی، با سپاس از اینکه وقت در اختیار ما قرار دادید.

شیرین جزایری