راي اعتماد، جسين شريعتمداري، کيهان

مجلس شوراي اسلامي سومين گزينه رئيس جمهور براي تصدي وزارت نفت را فاقد كارآمدي و شرايط لازم براي تصدي اين وزارتخانه بااهميت و تعيين كننده تشخيص داد و به وزير پيشنهادي رأي اعتماد نداد.
در جلسه علني ديروز مجلس، آقاي سيدمحسن تسلطي، وزير پيشنهادي، تنها موفق به كسب نظر موافق 77 تن از نمايندگان مردم شد و 139نفر از مجموع 261نماينده حاضر در مجلس، ايشان را براي وزارت نفت مناسب ندانسته و 38نفر نيز با رأي ممتنع خويش اعلام داشتند كه نسبت به انطباق كارآمدي ايشان براي تصدي وزارت نفت به نتيجه نرسيده اند.
پيش از اين آقايان علي سعيدلو با رأي عدم اعتماد مجلس روبرو شده و صادق محصولي با اطلاع قبلي از عدم تمايل مجلس از نامزدي براي اين وزارتخانه انصراف داده بود.
درباره رخداد ديروز مجلس كه طي سال هاي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي بي سابقه بوده است، اشاره به نكاتي ضروري است.
1-برخي از افراد و گروهها كه اساساً با پيروزي احمدي نژاد و پيش از آن با پيروزي اصولگرايان در مجلس هفتم موافق نبودند، رأي عدم اعتماد مجلس به سه وزير پيشنهادي نفت را نشانه وجود و يا پيدايش، اختلاف عميق ميان مجلس و دولت قلمداد مي كنند و شماري از دلسوزان علاقمند به اصولگرايان نيز چنين تصوري دارند. با اين تفاوت كه گروه اول از اين اختلاف احتمالي خشنودند و طيف دوم با نگراني و دلشوره از آن ياد مي كنند و حال آن كه، وجود اختلاف سليقه در ميان اصولگرايان، اگرچه قابل انكار نيست و طبيعي و عادي نيز هست ولي ماجراي ديروز مجلس را با هيچ معيار مورد قبولي نمي توان نشانه پيدايش اختلاف و شكاف در ميان دولت و مجلس تلقي كرد، چرا...؟
2- همه شواهد و قرائن موجود حكايت از آن دارد كه اكثريت قريب به اتفاق نمايندگان اصولگراي مجلس هفتم از طرفداران پروپاقرص رئيس جمهور و دولت اصولگراي ايشان هستند و حمايت و طرفداري خود را بارها در جريان رأي گيري ها نشان داده اند، اين طرفداري شامل نمايندگاني كه در دور اول انتخابات به نامزد اصولگراي ديگري گرايش داشته اند نيز مي شود، چرا كه آنان نيز در دور دوم به آقاي احمدي نژاد رأي داده اند. اين در حالي است كه در جلسه علني ديروز مجلس، تنها 77 تن از نمايندگان به وزير پيشنهادي رأي اعتماد دادند و بديهي است كه با هيچ محاسبه منطقي نمي توان تعداد نمايندگان طرفدار دولت در مجلس را 77 نفر دانست. بنابراين به آساني مي توان نتيجه گرفت كه رأي ديروز نمايندگان مجلس به حمايت و طرفداري و يا مخالفت آنان با دولت كمترين ارتباطي نداشته است و اگر غير از اين بود، آراء موافق به يقين محدود به 77 رأي نبود.
3- مخالفت با وزير ناكارآمد، همانگونه كه بسياري از نمايندگان اصولگرا تأكيد كرده اند، نشانه بارزي از علاقمندي آنان به دولت است چرا كه از نگاه آنها وزير پيشنهادي براي تصدي وزارت نفت مناسب نبوده و بديهي است پيشگيري از حضور يك وزير ناكارآمد در كابينه، تنها از موافقان دولت انتظار مي رود، زيرا نتيجه آن تضعيف دولت خواهد بود و اين تضعيف خواست مخالفان است نه موافقان.
4- هر دو نماينده اي كه ديروز در مخالفت با وزير پيشنهادي سخن گفتند، از طرفداران شناخته شده دولت و رئيس جمهور بودند و يكي از آنان به نذر روزه يك هفته اي فرزندش براي پيروزي دكتر احمدي نژاد اشاره كرد.
هر دو نماينده دلايل روشني براي مخالفت خود ارائه كردند و با تأكيد بر ايمان و تعهد وزير پيشنهادي، ايشان را براي تصدي وزارت نفت ناكارآمد و فاقد تجربه و تخصص لازم دانستند.
از سوي ديگر دو تن از نمايندگان محترمي كه به عنوان موافق با وزير پيشنهادي سخن گفتند، در مقابل اظهارات مستدل مخالفان، پاسخ چندان قانع كننده اي نداشتند و عمدتاً به اعتماد و اطمينان خويش از رئيس جمهور استناد كرده و اعلام داشتند كه، ايشان خود همه تحقيقات و بررسي ها را انجام داده اند! و اگر وزير پيشنهادي را مناسب نمي دانستند، او را معرفي نمي كردند! و اما، اگرچه استدلال اين دو نماينده محترم مبناي منطقي قابل قبولي نداشت و با قانون اساسي نيز مغاير بود، ولي تكيه اصلي آنها در موافقت اين بود كه وزارت مهم و تعيين كننده اي مانند وزارت نفت، بيش از اين بدون وزير نماند. به بيان ديگر، هم دو نماينده مخالف و هم دو نماينده موافق از سر دلسوزي براي دولت و حمايت از آن در موافقت و مخالفت با وزير پيشنهادي سخن گفتند... و اين نيز نكته درخور توجهي است.
5- در روزهاي منتهي به جلسه علني ديروز، تعدادي از نمايندگان كه از طرفداران شناخته شده دولت هستند در تماس با اين و آن و از جمله در تماس با نگارنده از اين كه بر سر دو راهي قرارگرفته اند ابراز نگراني مي كردند... دادن رأي موافق به وزيري كه او را مناسب نمي دانستند و نتيجه آن آسيب به صنعت نفت و نهايتاً تضعيف دولت بود، دولتي كه به آن علاقه وافر دارند و يا رأي مخالف كه نتيجه آن بي وزير ماندن يكي از مهمترين وزارتخانه ها بود؟ اين نمايندگان اصولگرا كه تعدادشان در مجلس فراوان است رأي اعتماد به وزير پيشنهادي را با وفاداري خود به اصولگرايي درتضاد ارزيابي مي كردند... ولي هرچه بود، مبناي موافقت و مخالفت آنان حمايت از دولت اصولگرا بود.

به بيان ديگر، نمايندگان مخالف با وزير پيشنهادي نيز مانند نمايندگان موافق حامي دولت اصولگرا هستند و آراي موافق و مخالف آنان انتخاب دو گزينه متفاوت براي يك هدف واحد بوده است.
6- و بالاخره، اگرچه مطابق قانون اساسي، معرفي و پيشنهاد وزير از اختيارات رئيس جمهوري است و رأي اعتماد يا عدم اعتماد به وزير پيشنهادي نيز مطابق قانون اساسي از وظايف و اختيارات نمايندگان مجلس است و از سوي ديگر، تفكيك قواي سه گانه هم در قانون اساسي ريشه دارد ولي، راه براي پيشگيري از مواردي نظير آنچه درباره وزراي پيشنهادي نفت اتفاق افتاد، بسته نيست و دولت و مجلس كه هر دو اصول و مباني مشتركي دارند، مي توانند با تشكيل يك «كميته»، مثلا «كميته همدلي» از پيش درباره وزير پيشنهادي به رايزني و مشاوره بنشينند و تصميم در اينگونه مسائل بااهميت و سرنوشت ساز را به چند نطق موافق و مخالف در جلسه علني موكول نكنند، تا هم دولت و هم نمايندگان مردم از علل و انگيزه هاي معرفي فلان وزير و دلايل موافقت ها و مخالفت ها به وضوح باخبر شوند. چرا كه حمايت يك نماينده اصولگرا از دولت به مفهوم موافقت بي چون و چرا با همه گزينه هاي رئيس جمهور نيست و رياست محترم جمهوري نيز آنگونه كه بارها به صداقت اعلام كرده است انتظار ندارد، يك نماينده اصولگرا، اصول مورد قبول خود را در رأي اعتماد يا عدم اعتماد خود ناديده بگيرد. بعيد نبود كه اگر اين رايزني ها صورت مي پذيرفت، مخالفان با استدلال رئيس جمهور قانع مي شدند و يا رئيس جمهور، استدلال مخالفان را مي پذيرفت و مانند گزينه دوم، اين پيشنهاد قبل از رأي گيري پس گرفته مي شد.

حسين شريعتمداري