علیه فراموشی
منیره برادران
نشرباران، سوئد
چاپ نخست 2005
شابک: 0-00-85463-91
www.baran.st
info@baran.st
«علیه فراموشی»، عنوان کتابی از منیره برادران است که به تازگی در 188 صفحه توسط نشر باران در سوئد منتشر شده است.
نویسنده در مقدمه¬ی این کتاب که به بررسی تجربه¬ی کمیسیون¬های حقیقت و دادخواهی در کشورهای مختلف می¬پردازد، درباره¬ی اهمیت توجه به حوادث دردناک گذشته، نوشته است: «آیا چالش با گذشته، برای زنده کردن رنج¬های گذشته است یا هدف دیگری دارد؟ آین کار چگونه باید صورت گیرد؟ چه درس¬هایی می¬توان از گذشته آموخت؟ چگونه می¬شود از تکرار گذشته جلوگیری کرد؟»
منیره برادران در این کتاب با تاکید بر این که اینها پرسش¬هایی است که مردم جهان طی سه دهه¬ی اخیر، با آن درگیر بوده و هستند، اشاره کرده که جهان در سال¬های گذشته، شاهد فروپاشی حکومت¬های مستبد و تلاش برای ایجاد جوامع مبتنی بر حقوق مدنی، به¬ویژه در آمریکای لاتین بوده است.
وی نوشته است: «همراه با این تغییرات، در این جوامع بحث و پرسش درباره¬ی شناساندن جنایت¬های گذشته، و مقابله با انکار تاریخ دردناک و پرکشمکش آن دوره سر برآورده است.»
سابقه¬ی کمیسیون حقیقت¬یابی به دهه¬ی 80 میلادی باز می¬گردد که مسئلهی ناپدید شدگان در آرژانتین، شیلی و دیگر کشورهای آمریکای لاتین، نگرانی و اعتراض¬های جهانی را برانگیخت و سازمان عفو بین¬الملل خواستار تشکیل کمیسیون¬هایی برای روشن شدن سرنوشت ناپدیدشدگان شد. وظایفی که در طرح اولیه از چنین کمیسیون¬هایی انتظار میرفت، چنین بود: به زبان آوردن حقیقت، جبران خسارت به خانواده¬ها و جست¬وجوی کسانی که احتمال زنده بودن آن¬ها هنوز وجود داشت.
در کتاب «علیه فراموشی»، تلاش شده تا تجربه¬ی کمیسیون حقیقت در کشورهای مختلف با هدف معرفی آنها به مخاطب ایرانی مورد بررسی قرار بگیرد. برادران نوشته است: «اگرچه محور کار کمیسیون حقیقت، بررسی رنج¬های قربانیان است، اما مخاطب آن کل جامعه است. برای مردمی که شاید هیچ اطلاعی ار آن رنج نداشته و یا گوش و چشم خود را بر آن بسته بودند، آگاه شدن به حقیقت می¬تواند به تفاهم و هم¬دردی با تجربه¬های تلخ و دردناک قربانیان و وابستگان آن¬ها، اعاده¬ی حیثیت و حتا حس قدردانی از استقامت آن¬ها بیانجامد.»
کتاب «علیه فراموشی»، فعالیت کمیسیون حقیقت و دادخواهی را که اصلی¬ترین مرجع و منبع آن اظهارات شاهدان، بازماندگان و خانواده¬های قربانیان است، در کشورهای آرژانتین، شیلی، آفریقای جنوبی، السالوادور، گواتمالا، پرو، هائیتی، اوگاندا، چاد، سری¬لئون، سری¬لانکا، مراکش و رواندا مرور می¬کند.
علاوه بر اینها نویسندهی کتاب، کارکرد و مشخصات کمیسیون حقیقت را در دو بخش شرح داده است. «بررسی و ارزیابی کار کمیسیون¬های حقیقت»، بخش دیگری از کتاب علیه فراموشی است که در آن به نکاتی چون انعکاس دخالت¬های خارجی در گزارش کمیسیون، کمیسیون حقیقت و مسئله¬ی تجاوز به زنان، روش و تکنیک¬های کار، خشونت¬های اعمال شده از طرف گروه¬های مخالف و ... می¬پردازد.
در بخش «دادخواهی»، تحت دو عنوان «کمیسیون حقیقت و محاکمات ملی» و «محاکمات بین¬المللی» مواردی چون محاکمه¬ی جنایت¬کاران، دادگاه نورمبرگ، دادگاه بلژیک و دادگاه کیفری بین¬المللی شرح و توضیح داده شده است.
advertisement@gooya.com |
|
منیره برادران در پایان سخن، با اشاره به کشتار زندانیان سیاسی در دهه¬ی 60 شمسی در ایران، و تلاش¬هایی که در خارج از کشور برای ثبت و نشر آن فجایع به عمل آمده (از جمله جمعآوری اسامی اعدام شدگان)، تاکید کرده که هنوز بسیاری از حوادث به ویژه در زندان¬های شهرستان¬های ایران ناروشن مانده است. او نوشته است: «تشکیل کمیسیون حقیقت برای تحقیق و بررسی جنایت¬ها و نقض حقوق بشر در حیات جمهوری اسلامی ایران، خواست قربانیان و خانواده¬های داغدیده و هم¬چنین نیاز مبرمی است که با هر تحول سیاسی که در ایران اتفاق بیافتد، به ناگزیر سربلند خواهد کرد. کمیسیون حقیقت برای کشور ما که همواره بر آن استبداد حاکم بوده است، ضرورتی دوچندان دارد.»