ساماندهی خاوران و قطعه ۳۳ بهشت زهرا يا تخريب آن ها؟ صدای آلمان

بسيارى مى پرسند آيا اقدام هايى چون دو طبقه كردن قبور در قطعه ۳۳ بهشت زهرا يا طرح ساماندهى گلزار خاوران، به قصد محو اسناد سركوب مبارزان سياسى يا حتى حذف بخشي از تاريخ ايران نيست؟

قطعه ۳۳ بهشت زهرا بطور عمده محل دفن مبارزان راه آزادى و استقلال ايران در رژيم پهلوى است كه در زندان هایش اعدام يا زير شكنجه كشته شده اند. در مجموع ۶۸۰۰ گور در اين قطعه وجود دارد كه بغير از زندانيان سياسى رژيم پهلوى، مدفن مردگان گمنام و بيكس نيز هستند. به جز چند ماه آغاز انقلاب كه با اين قطعه و گورهاى آن با احترام و پاسداشت برخورد ميشد، درباقى سالها، بستگان و مراجعه كنندگان به اين قبور،با سنگ مزار شکسته رفتگان، يا نوشتن شعار بر روى آنها و بطور كلى بی حرمتی یا بى توجهى در رسيدگى و حفظ اين قطعه كه بخشى از تاريخ معاصر ايران است، مواجه شده اند. اينك با گذشت ۲۷ سال پس از انقلاب، سازمان بهشت زهراى تهران طرحى را تحت عنوان ساماندهى اين قطعه اعلام داشته كه عملا منجر به تخريب آن خواهد شد. اين طرح چيزى نيست جز دو طبقه كردن گورهاى مبارزان و قربانيان شكنجه هاى ساواك پهلوى.

اين اقدام سازمان بهشت زهرا بطور رسمی توسط يك پارچه نوشت كه در چهار طرف قطعه ۳۳ نصب شده، به اطلاع عموم رسيده است.

در سايت آشوب مطلب مفصلى همراه با چند عكس از وضعيت گورهاى تخريب شده به چاپ رسيده است. با تاكيد اين مطلب که قطعه ۳۳ بهشت زهرا يك قطعه وقفى است اما سازمان بهشت زهرا با اتكاء به قانونى كه پس از سه دهه اجازه آن را ميدهد، اقدام به طرح دو طبقه كردن قبور و فروش طبقات فوقانى آنها بدون كسب اجازه يا نظر بستگان درگذشتگان مدفون در این قطعه كرده است. اين نوشته يادآور ميشود كه قطعه ۳۳بخشى از تاريخ، فرهنگ و هويت ملي ايرانيان است و فرزندان قهرمان مردم از هرقوم و نژادى در آن آرميده اند. تخريب اين قطعه، اهميتى كمتر از تخريب تخت جمشيد يا ميدان نقش جهان ندارد. اگر بنا بر ساماندهى باشد، مى بايست براي گورهاي بي نشان يا تخريب شده سنگى گذاشته شود، نه اينكه روى همان ها را خاك ريخته و بالا بياورند و قبرى ديگر براي فروش به مردگان عرضه كنند.

اين اقدام، تلاش ديگرى را در گورستان ديگرى كه در دهه ۶۰ آباد شد، تداعى ميكند. گورستان يا آنگونه كه خانواده ها ميگويند: گلزار خاوران را.

نخست تابستان امسال بود كه شنيده شد ميخواهند خاوران را كه گورهاى جمعى قربانيان كشتار تابستان ۶۷ در آن است، نوسازى يا ساماندهى كنند. به اين معنا كه زمين آن را تسطيح كنند، بر روى قبور سنگ بگذارند و آنجا را گورستانى به شكل ساير گورستان هاى رايج درآورند. در درجه اول مادران قربانيان بودند كه پرسيدند پس تكليف كانال ها چه ميشود؟ آيا اين بدان معنا نيست كه ميخواهند گورهاى دسته جمعى يا به اصطلاح مرسوم ميان خودشان، كانال ها يى را كه عزيزان شان پس از اعدام، با لباس هاى تنش شان و دسته جمعى دفن شده اند را از ميان بردارند؟

خواهر يك زنداني سياسى اعدام شده در سال ۶۷ ميگويد:

”دهه اول شهريور كه درخاوران بوديم، صحبت از اين بود كه اينجا را شهرداري وبهشت زهرا بيايند و به يك قبرستان عادى مبدل كنند. نامه هايى هم پخش شده بود در خاوران كه كلمات وادبياتى داشت كه معلوم بود مال كسانى كه بچه هاشون اونجا خوابيده اند، نيست. در واقع ادبيات حاكميت بود كه بكار رفته بود و نوشته بودند عده اى موافقتند ما اينجا را به صورت قبرستان درآوريم اما عده اى معاند و مخالف اينكارهستنند ونميگذارند ما كار خود را بكنيم. به يكي از دوستان كه اطلاعات در رابطه با چندين مسئله خواسته بود، گفته بودند بله ما ميخواهيم اينجا را قبرستون بكنيم ولى خانواده ها اجازه نميدن و ما ميخواهيم كه شما پيگير اين كار باشين. اين خانم هم كه شوهرش در سال ۶۷ اعدام شده، گفته بود اگر ميخواهيد تغييري بدهيد اين اختيار رابدهيد به خانواده ها كه بناى يادبود بسازند“.

خانواده هاى اعدام شدگانى كه در گلزار خاوران دفن شده اند، اعلام كرده اند در صورت نياز ساماندهى آن بايد ابتدا نام و نشان، چگونگى و زمان اعدام، چگونگى و محل دفن تك تك عزيزانشان مشخص گردد و پس از ان خود خانواده هاى قربانيان در مورد بازسازى گورستان اقدام خواهند کرد. خانواده ها ميگويند ميخواهند با اين طرح ها اثر هزاران قتلى را كه در موردزندانیان هاي سياسى دهه ۶۰ و به ويژه كشتار عمومى تابستان ۶۷ مرتكب شده اند، از بين ببرند. خاوران يك سند است از دوره اى تاريخى. در صورت تخريب يا تسطيح آن ضربه بزرگ ديگرى بر روحيه مادرانى كه طى ۱۷ سال گذشته به گوشه اى از آن خاك دلبسته اند و آن را گور فرضى عزيزانشان دانسته اند وارد ميشود.

نهادهايى چون كانون خاوران يا سايت آشوب، انسانهاى آزاده و سازمانهاى مدافع حقوق بشر را دعوت به اعتراض نسبت به طرحهاي ساماندهى گلزار خاوران يا قطعه ۳۳بهشت زهرا كرده اند.

مهيندخت مصباح