بسم الله الرحمن الرحيم
تحولات فشرده در متن و حاشيه اجلاس شوراي حكام در مقر آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين طي روزهاي اخير مرتبا حالاتي نوساني را تجربه كرد و نهايتا با ابراز دشمني آشكار عليه ايران , قطعنامه اي صادر شد. در اين زمينه مسائلي وجود دارد كه بطور مستقيم و غيرمستقيم بر روند تحولات , اثرگذار بوده است .
در اين مدت شاهد يك گروه بندي شاخص در متن و حاشيه شوراي حكام بوده ايم . در يكطرف كشورهاي مستقلي حضور دارند كه معتقدند موضوع فعاليتهاي صلح آميز هسته اي ايران , بيش از حد « سياسي » شده و ابعاد تبليغاتي به خود گرفته است . اين طيف از كشورها معتقدند كه مطابق مفاد ان پي تي و فقط در همين چارچوب , بايستي رفتار ايران مورد ارزيابي قرار گيرد و قاعدتا تخلفي در اين زمينه صورت نگرفته , در نتيجه ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت , لزومي ندارد. از سوي ديگر آمريكا و كشورهاي دنباله رو آمريكا قرار دارند كه مبناي رفتارشان با پرونده فعاليتهاي صلح آميز هسته اي ايران , متاثر از دشمني ريشه دار آمريكا با ايران است . آمريكا و كشورهاي دنباله رو آمريكا , تمامي موضوعات هسته اي و رفتار خود در قبال اين پرونده را بر حول همين محور دشمني آمريكا با ايران , بازسازي كرده اند و بهمين خاطر است كه « دشمني بي منطق » عليه ايران را بعنوان اصلي ترين سرفصل مشترك تمامي مواضع واشنگتن و پيروانش در باب فعاليتهاي هسته اي ايران مي بينيم .
با اينهمه , واشنگتن براي پرهيز از مقابله مستقيم در همه صحنه ها , ترجيح داده است كه تامين اهداف خود را به « مجريان دست دوم » واگذار كند. نقش انگليس بعنوان « كارگزار آمريكا » در اين ميان , بقدري محسوس و محرز است كه گهگاه مواضع لندن , وقيحانه تر از مواضع واشنگتن است . فرانسه و آلمان هم با حفظ يك فاصله محدود , به حمايت ضمني از عملكرد لندن سرگرمند. در همين مقوله , « كاناليزا رايس » وزيرخارجه كينه توز آمريكا با همين ذهنيت القاي دشمني مستمر عليه ايران ادعا كرد كه گويا هيچكس به ايران اعتماد ندارد. اما واقعيت اينست كه واشنگتن بقدري در باب ايران دروغ گفته و به اطلاعات مخدوش و ادعاي گروهكهاي تروريستي استناد كرده كه خودش در موضعي قرار گرفته كه هيچكس به آمريكا اعتماد ندارد ولي برخي كشورها بخاطر منافع خود , در برخي مقاطع به دنباله روي از آمريكا وارد عمل مي شوند. يكي از جدي ترين علل و عوامل موثر در ايجاد بي اعتمادي نسبت به مواضع آمريكا اينست كه آمريكا در پرونده هسته اي ايران به دنبال بهانه هاي جديدي است كه بتواند خصومت مستمر عليه ايران را توجيه كند و ديگران را هم بدنبال خودش بكشاند.
علاوه بر اين در بين كشورهاي حامي ديدگاه واشنگتن , نوعي « رفتار انفعالي » به چشم مي خورد كه آنها در هر لحظه بايستي منتظر دريافت دستور از واشنگتن باشند تا اقدام بعدي خود را مشخص كنند و بدين ترتيب , « استقلال راي » و « استقلال عمل » آنها شديدا خدشه دار شده است .
در همين رابطه , يكي از مقامات ارشد آژانس بين المللي انرژي اتمي از اين حقيقت پرده برداشته است كه طرح اروپا در اجلاس اخير شوراي حكام در واقع « طرح واشنگتن » است و پيش نويس آن از واشنگتن به دست آنها رسيده است . در توضيح اين مطلب اعلام شده است كه اين پيش نويس براي اولين بار توسط نماينده آمريكا به آژانس ابلاغ شده ولي سپس ترجيح داده شده كه بعنوان « طرح اروپا » معرفي شود!
اين رفتار واشنگتن در آن واحد , سه نكته را در ذهن ها تداعي مي كند
الف : تضعيف موقعيت آژانس بين المللي انرژي اتمي بعنوان جايگاهي براي زورآزمائي قدرتهاي بزرگ با كشورهاي درحال توسعه بمنظور ايجاد محدوديت هاي عملياتي براي جلوگيري از پيشرفت آنها در قلمرو فناوريهاي جديد و كاهش اعتبار جهاني آژانس بين المللي انرژي اتمي .
advertisement@gooya.com |
|
ب : اثبات كارپذيري اروپا و بنمايش گذاشتن ابعاد آشكار دنباله روي اروپا از آمريكا در مقياس بين المللي كه نشان مي دهد اروپا در اين قبيل مسائل , موضع مستقلي ندارد و از سياستهاي واشنگتن اطاعت مي كند.
ج : موضع تحكيم آميز مشترك اروپا و آمريكا كه نزد افكار عمومي جهان بعنوان يك رفتار غيرمنطقي ارزيابي مي شود و ثابت مي كند كه آنها عليرغم آنكه حرفي براي گفتن ندارند و ديدگاه آنها فاقد مبناي منطقي و حقوقي است , اما باز هم سعي دارند كه فقط زورگوئي كنند.
خوشبختانه جمهوري اسلامي ايران با درپيش گرفتن يك روند حقوقي روشن در طول تقريبا سه سال مذاكرات خود در باب پرونده هسته اي فعاليتهاي صلح آميز هسته اي خود , آنچنان فضاي روشني را در همكاريهاي خود ترسيم كرده است كه جاي هيچگونه شبهه اي را نزد كشورهاي منصف و بيطرف باقي نمي گذارد.
در چنين شرايطي حتي القاي شبهه در مورد اهداف فعاليتهاي صلح آميز هسته اي ايران , نيز فقط براي مدت محدودي , فضا را ممكن است مسموم كند اما پس از انجام بررسيهاي كارشناسي , يكبار ديگر مراتب صداقت , حسن نيت و حسن همكاري ايران به اثبات رسيده است . محورهاي زير در اين زمينه قابل طرح است .
الف : تمامي اظهارات و مواضع جمهوري اسلامي ايران در بررسيها به تائيد كارشناسان آژانس بين المللي انرژي اتمي رسيده است .
ب : مراتب حسن همكاري و صداقت راي و مواضع ايران به تائيد مديركل آژانس نيز رسيده و عينا در گزارشات مربوطه منعكس است .
ج : مطابق اطلاعات موجود , هيچ يك از ادعاهاي ضدايراني , تاكنون به اثبات نرسيده و حتي در يك مورد نيز تخلف محرزي صورت نگرفته است كه برطرف نشده باشد. در اين زمينه گروه كشورهاي غيرمتعهدها در چارچوب آژانس بين المللي انرژي اتمي , با صدور بيانيه اي در « وين » به تشريح مواضع خود پرداخته اند و در اين مقوله تصريح كرده اند.
اعلام حمايت يكپارچه از حقوق ايران در چارچوب فعاليتهاي صلح آميز هسته اي
اعلام حمايت رسمي از طرح رئيس جمهور ايران كه در مجمع عمومي سازمان ملل عرضه شد.
اعتقاد به عدم انحراف فعاليتهاي ايران به سمت امور نظامي
تاكيد بر لزوم عدم تبعيض بين اعضا
تاكيد براينكه ايران به تكاليف اساسنامه اي خود عمل كرده است .
عدم پذيرش تحميل اقدامات داوطلبانه بعنوان الزام حقوقي
در همين بيانيه , كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد كه در شوراي حكام حضور دارند (گروه نم ) خواسته هاي زير را فهرست كرده اند.
الف : تضمين شود كه تعهدات داوطلبانه اعضا به تعهدات پادماني حقوقي مبدل نخواهد شد و كشورهاي عضو نبايد بخاطر پيروي نكردن از تعهدات داوطلبانه تنبيه شوند.
ب : تعليق غني سازي اورانيوم ايران و فعاليتهاي بازفرآوري , تعهدي داوطلبانه و غيرحقوقي براي تدابير اعتمادسازي است و نبايد بعنوان يك عامل بازدارنده و محدود كننده كشورها در استفاده از حقوق مسلم آنها در راستاي بهره برداري از انرژي اتمي با مقاصد صلح آميز باشد.
ج : همه موضوعات و بررسيها بايستي در قالب آژانس حل و فصل شود و صرفا برپايه مسائل فني استوار باشد.
د : همه مواد هسته اي موجود در ايران توسط اين كشور اظهار شده و در هيچگونه فعاليت ممنوعه اي مورد سواستفاده قرار نگرفته است .
هـ : ايران فعاليتهاي اصلاحي را طبق اساسنامه انجام داده و هيچ نوع قصور جديدي مورد شناسائي قرار نگرفته است .
اين بيانيه كه در عين استحكام آن بسيار صريح و روشن تنظيم شده , در واقع محور اصلي فعاليتهاي « گروه نم » در شوراي حكام تشكيل مي داد و بخاطر استحكام مواضع آن مورد پذيرش چين و روسيه نيز قرار گرفت و تدريجا مواضع برخي كشورهاي دنباله رو آمريكا را نيز تحت تاثير قرار داد.
البته آمريكا و برخي كشورهائي كه از واشنگتن حرف شنوي بيشتري دارند و حاضرند كوركورانه از آمريكا اطاعت كنند , در اين مرحله هم از سياستهاي خصمانه واشنگتن عليه ايران , باز هم جانبداري كردند نتوانسته اند استدلال محكم و ديدگاه حقوقي نيرومندي را در اين مقوله ارائه كنند.
صدور قطعنامه اخير شوراي حكام عليرغم اعلام مواضع كشورهاي غير متعهد , چين و روسيه , يكبار ديگر مراتب خصومت آشكار آمريكا و كشورهاي دنباله رو واشنگتن را به نمايش گذاشت . اين اقدام غيرعادلانه , يقينا بدون واكنش نخواهد بود و ايران از حقوق و منافع ملي خود در قلمرو فناوري هسته اي منصرف نخواهد شد. گرچه مطابق قطعنامه اخير شوراي حكام , ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت بصورت تاخيري صورت مي گيرد و در واقع « مكانيسم ماشه » به مرحله اجرا در مي آيد. لكن از هم اكنون روشن است كه درصورت ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت , همه ضرر خواهند كرد و كشورهاي مطيع آمريكا نبايد تصور كنند كه از سرمايه گذاري بدفرجام در اين بازي رسوا , سود خواهند برد.
روزنامه جمهوري اسلامي، يكشنبه ۳ مهر ۱۳۸۴ - - ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۵