صف آرایی دو شیخ، آفتاب

آفتاب – مرتضی صدربلاغی: رقابت های آیت الله توسلی و آیت الله مصباح به تدریج وارد مراحل حساسی می شود. آیت الله مصباح دو روز پس از دیدار با احمدی نژاد، ‌در سخنان تندی، از نظام انتقاد کرد که در 16 سال گذشته از اسلامیت برخوردار نبوده است.

آیت الله توسلی نخستین کسی بود که به این گفته، واکنش نشان داد و در نطق قبل از دستور مجمع تشخيص مصلحت، آیت الله مصباح را به خاطر تفکرات حجتیه، زیر باران انتقاد گرفت. این سخن توسلی، تا چند هفته، تنها واکنش بود و هیچ کس در مورد ادعای آیت الله مصباح، اظهارنظری نکرد. تنها همین جمعه بود که خطیب جمعه (هاشمی رفسنجانی) به نحوی گذرا اشاره کرد آنان که اسلامیت این سال ها را قبول ندارند، اشخاص کم اطلاعی هستند.

منتقدان آیت الله مصباح می گویند شرایط عمومی کشور موجب نشو و نمای جریان حجتیه شده است. اما موافقان ایشان معتقدند که آیت الله مصباح، دیانت خالص اسلامی و شیعی و مخصوصاَ تفکر مهدوی را نمایندگی می کند و تصادفا فاصله هایی که در طول این شانزده سال از اسلام گرفته شده باعث شده که مؤمنین به ایشان اقبال نمایند. به این ترتیب اکنون در حوزه ها یک جریان ریشه گرایانه در کنار جریان مدعی اعتقاد به اسلام ناب محمدی(ص) که پس از انقلاب تفکر غالب بوده است،‌ در حال اوج گیری است.

منتقدان می گویند آیت الله محمد تقی مصباح یزدی سال ها از چهره های شناخته شده انجمن حجتیه خوانده می شده است. حجتیه در دوران مبارزه با رژیم پهلوی، از جریان هایی بود که اصل مبارزه با حکومت را حرام می دانست.

پس از انقلاب آقای مصباح به دلیل فقدان سابقه سیاسی،‌ تا سال های پایانی حیات امام(ره) تنها به فعالیت در موسسه در راه حق ادامه داد؛ مؤسسه ای که بنا به نظر منتقدانش، پیش از انقلاب و در پیوند با اندیشه های انجمن حجتیه تأسیس شد.

آن گونه که بسیاری از روحانیون منتقد ایشان در قم می گویند آیت الله مصباح حتی با شرکت طلبه ها در جنگ ایران و عراق مخالف بوده و آن را حرام می دانست. اما در اواخر دوران حیات امام خمینی(ره) وی توانست با جلب حمایت های مالی هواداران اش، موسسه باقرالعلوم(ع) را بنیاد نهد. همچنین آیت الله مصباح در مقام یکی از نظریه پردازان اصلی ولایت مطلقه فقیه در سخنرانی های پیش از خطبه نماز جمعه تهران ظاهر می شد و طی چند سال، هر دو هفته یک بار دیدگاه های سیاسی خود را بیان می کرد.

آقای مصباح یزدی همچنین توانست با بودجه ای سنگین موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) را تأسیس کند. کار اصلی این موسسه، از نظر گردانندگان آن، تربیت نیروی فکری برای خدمت به اسلام و ولایت است. با این حال، مخالفان مصباح می گویند فرستادن طلبه ها به کانادا(دانشگاه مک گیل) از سوی این مؤسسه آن هم برای تهیه رساله مثلاَ ائمه شیعه (ع) -در حالیکه کانون این علم و تخصص در حوزه هاست و نه در کانادا- نشانگر بلند پروازی ها ,و مقاصد غير علمي حضرت آیت الله است .

به هر حال در جریان انتخابات ریاست جمهوری اخیر، آیت الله مصباح یزدی، تقریبا تنها روحانی نامدار حوزه علمیه بود که آشکارا از محمود احمدي نژاد حمایت کرد؛ نامزدی که بر خلاف پیش بینی ها و نظرسنجی ها توانست لقب رئیس جمهوری نهم ایران را از آن خود کند.

اما آیت الله توسلی که اوج گیری اقتدار آیت الله مصباح را در این چند سال تحمل نموده،‌ ظاهرا با آخرین اظهارنظر وی در مورد اسلامیت نظام، عنان اختیار از کف داده و یک تنه به مصاف مصباح رفته است. او گفت: «آقاجان، به که بگوییم؟ افرادی با تفکر حجتیه در حال دخالت در امور هستند و در بعضی جاها نفوذ کرده اند. دو گروه همواره می خواهند از امام انتقام بگیرند؛‌ یکی آمریکا که امام ابهت آمریکا را شکست و یکی انجمن حجتیه که امام از همان روز اول می دانست اینها چه کسانی هستند، مسأله انجمن حجتیه عادی نبود. اگر امام خمینی(ره) با امام زمان ارتباط داشت،‌ قطعا بیشتر از حجتیه ای ها بود اما اظهار نمی کرد.

الان شایع می کنند که مثلا فلانی خدمت امام زمان(ع) ‌رسیده است و گاهی کارهای کوچک را به امام زمان(ع) نسبت می دهند و ایشان را در نظر مردم کوچک می کنند. مسأله امام زمان(ع) مسأله مهمی است و نمی توان به راحتی این قبیل شبهات را مطرح کرد.

من به شما بگویم، شاه به انجمن حجتیه آزادی داده بود تا عده ای به مسأله حضرت بقیه الله(ع) مشغول شوند و در مقابل نهضت امام بایستند. روزی یکی از بزرگان خدمت امام(ره) رسید و مطلبی راجع به امام زمان(ع) مطرح کرد و امام فقط او را نگاه کرد. من به او گفتم این چه حرفی بود که زدی؟ مگر خود امام زمان نفرموده اند هر کس ادعای رویت کرد تکذیب کنید؟

خطاب من به آقایانی که اکنون ادعای رویت امام زمان را مطرح می کنند این است که نگذارید فتح باب شود. اصلا بابیت از همین جا ریشه می گیرد. اجازه بدهید یک درس از امام بگویم. روزی سه نفر (یک زن و دو مرد جوان) که دو نفر از بزرگان کشور را واسطه قرار داده بودند خدمت امام برسند، نزد ایشان آمدند و ادعا کردند می توانند خدمت امام زمان برسند، امام فرمودند من سه مسأله دارم اول آنها را با حضرت مطرح کنید و جواب بیاورید بعد من با شما صحبت می کنم. رفتند که جواب بیاورند، امام به احمدآقا گفت به آنها بگو شیادها دست از این کارها بردارید.

متاسفانه این قبیل کارها الان در حال شایع شدن است. فلان خانم جلسه تشکیل می دهد می گوید امام زمان(ع) در آن جلسه حضور دارد، فلان آقا در فلان جلسه می گوید امام زمان(ع) اینجا نشسته است. نسبت دروغ دادن به امام زمان(ع) از گناهان کبیره است. امام(ره) با این قبیل مسائل به شدت برخورد می کرد. امام(ره) نابغه عصر ما و تاریخ تشیع است. بعضی افراد از کارهایی که امام(ره) کرد ناراحتند و در نهایت هم انتقام خود را از امام می گیرند و الان هم مشغول این کار هستند.»

اکنون نزدیک به بیست سال از زمانی که انجمن حجتیه با اعلامیه مرحوم شیخ محمود حلبی، ‌پدر معنوی این انجمن،‌ فعالیت خود را تعطیل کرد می گذرد و به همین دلیل یک هوادار آیت الله مصباح خطاب به آیت الله توسلی نوشت: قربانت گردم چیزی از انجمن حجتیه باقی نمانده است که آنقدر مورد عتابش قرار می دهید...» با این حال مخالفین حجتیه معتقدند که این انجمن،‌ هم بلحاظ فکری و هم بلحاظ تشکیلاتی خود را بازسازی نموده و کاملا برای ایفای نقش های بزرگتر، مهیا گردیده است. آنان معتقدند که انتخابات خبرگان آینده، عرصه حضور فعال تر آنان،‌ خواهد بود.