گزارشی از دومين همايش سراسری اتحاد جمهوری خواهان ايران، جواد طالعي، شهروند

دومين همايش سراسري اتحاد جمهوري خواهان ايران، روزهاي جمعه هفدهم تا يکشنبه نوزدهم ژوئن با حضور حدود 200 نفر در خانه جوانان شهر فرانکفورت برپا شد. حدود ده عضو اتحاد از آمريکاي شمالي و سايرين از کشورهاي اروپائي به فرانکفورت سفر کرده بودند.

در نخستين همايش اتحاد جمهوري خواهان، که ژانويه سال 2004 در شهر برلين برگزار شد، حدود هفتصد نفر شرکت کرده بودند. به اين ترتيب، دومين همايش، با گذشت کمتر از يک سال و نيم، با جمعيتي حتي کمتر از يک سوم همايش نخست شکل گرفت. در مقايسه با همايش برلين که به لحاظ امور فني، سازماندهي و تدارکاتي توجه و تحسين همگان را برانگيخته بود، همايش امسال، داراي نقطه ضعف هاي زيادي بود. از جمله، سيستم پخش صدا در چند مورد با اشکال مواجه شد و برگزارکنندگان نشست ناچار شدند جريان پخش سخنراني ها را چند بار براي دقايقي قطع کنند تا اشکالات فني به سختي برطرف شود.

ظرفيت نهائي سالن محل برگزاري همايش، حدود 400 نفر بود و اين خود نشان مي داد که برگزارکنندگان پيشاپيش مي دانستند که از همايش امسال به اندازه سال گذشته استقبال نخواهد شد. ماموريت سازماندهي نشست را، کميته فرانکفورت اتحاد جمهوري خواهان به عهده داشت. رضا چرندابي، يکي از اعضاي اين کميته، درباره تعداد شرکت کنندگان گفت: "124 نفر از اعضاي صاحب حق راي اتحاد جمهوري خواهان در همايش امسال حضور دارند. اما تعداد حاضران در مجموع به تناوب بين 200 تا 250 نفر است".

درباره علت کاهش تعداد شرکت کنندگان نسبت به همايش برلين، چرندابي عقيده داشت: "در همايش اول مسئله تشکيل اتحاد جمهوري خواهان مطرح بود. در نتيجه احساس و هيجان افراد بيشتر بود. الان، اولا خيال گروهي از دوستان جمع شده است که اتحاد تشکيل شده و به کار خودش ادامه مي دهد. ثانيا عامل دوم اگر واقع بينانه نگاه کنيم اين است که اتحاد خواست تعدادي از اعضا را در اين بيش از يکسال تامين نکرده و تعدادي هم به همين دليل شرکت نکرده اند. نکته سوم به نظر من اين است که همواره در ايجاد يک تشکيلات، شور و هيجان بيشتري آشکار مي شود، اما بعدا در عمل اين شور و هيجان رفته رفته کاهش مي يابد. به اين دلايل، من اين را که تعداد شرکت کنندگان نسبت به همايش نخست کم شده است، امري طبيعي مي بينم".

در همايش برلين، پنجاه نفر از اعضاي اتحاد جمهوريخواهان به عنوان اعضاي شوراي هماهنگي برگزيده شدند. تعداد افرادي که در آن همايش حق راي داشتند از 300 نفر تجاوز مي کرد. در دومين روز همايش اين دوره، نشست تصويب کرد که 35 نفر از سوي کنگره براي عضويت در شوراي هماهنگي انتخاب شوند و پانزده نفر بعدي به انتخاب کميته هاي کشوري بعدا به آنان بپيوندند. اما يک روز بعد، در آستانه انتخابات، سي نفر از حاضران با امضاي نامه اي خواستار تجديد نظر در اين امر و گزينش همه 50 عضو شورا در همايش شدند. اين درخواست به راي جمع گذاشته و تصويب شد. در نتيجه، بار ديگر 50 عضو اتحاد جمهوري خواهان با راي مخفي جمع به عضويت شوراي هماهنگي در آمدند که 13 نفر از آنان زن و بقيه مرد بودند. بخش عمده انتخاب شدگان کساني بودند که در دوره پيشين نيز در شوراي هماهنگي عضويت داشتند.

همايش، صبح روز جمعه، با پخش سرود اي ايران و گزينش هيات رئيسه کار خود را آغاز کرد. سپس آئين نامه کنگره به بحث گذاشته و تصويب شد و ارگان هاي سه گانه (شوراي هماهنگي، هيات سياسي و هيات اجرائي) درباره فعاليت هاي خود گزارش دادند. در ساعت 2 بعد از ظهر، پس از صرف ناهار، حدود 50 نفر از حاضران در پشتيباني از دکتر ناصر زرافشان و اکبر گنجي به راه پيمائي در خيابان هاي نزديک به محل برگزاري همايش پرداختند. پس از تظاهرات، بخش دوم جلسه به بررسي مقدماتي کليات اسناد سياسي، سياست خارجي، تشکيلات و مبحث ملي پرداخت و اعضاي چند کميسيون را برگزيد.

شنبه 18 ژوئن
نشست با نيم ساعت تاخير در ساعت ده و نيم بامداد کار خود را آغاز کرد. در اين روز، پس از سخنراني ميهمانان، بررسي سندهاي سياسي، سياست خارجي، و تشکيلات ادامه يافت. با توجه به اعلام تدريجي نتايج حوزه هاي انتخابات رياست جمهوري در ايران، سراسر اين روز، همواره حدود بيست تا سي درصد شرکت کنندگان به تناوب در راهروي ورودي سالن که چند کتابفروشي نيز در آن ميز کتاب چيده بودند، به بحث هاي دو نفره و چند نفره درباره نتايج باورنکردني انتخابات مشغول بودند. بحث ها نشان مي داد که اکثر افراد از آنچه در جريان انتخابات پيش آمده بهت زده اند و به سختي مي توانند تحليلي روشن از اين روند غيرقابل پيش بيني داشته باشند. بيش از همه سقوط مصطفي معين و اوج گرفتن کروبي و پس از آن بويژه احمدي نژاد بود که همه را حيرت زده مي کرد. برخي بر اين عقيده بودند که شاخه هاي گوناگون محافظه کاران با يکديگر متحد شده اند تا نهاد رياست جمهوري را در اختيار گرايش هاي نظامي ــ فاشيستي درون حکومت قرار دهند و چند تني نيز اين نظريه را مطرح مي کردند که رهبري حکومت با نقشه اي دقيق و حساب شده، احمدي نژاد را در برابر هاشمي رفسنجاني قرار داده است تا مردم از ترس سلطه سياه بنيادگرايان تندروي مذهبي و نظاميان، به آغوش رفسنجاني پناه ببرند تا او با آرائي بالا به عنوان مظهر نجات به نهاد رياست جمهوري راه يابد. از زمزمه ها و بحث ها مي شد فهميد که بيشترين اعضاي اتحاد جمهوري خواهان که در يک سال و نيم گذشته به رغم شکست اصلاحات باز هم به اين روند دل بسته اند، پيروزي محمد معين را آرزو مي کرده اند و حتي برخي از آن ها، روز جمعه به کنسولگري جمهوري اسلامي در فرانکفورت مراجعه کرده اند و در شرايطي که حدود دويست نفر از مخالفان جمهوري اسلامي در برابر اين ساختمان به تظاهراتي شديد عليه نظام دست زده بودند، آراي خود را به نفع معين به صندوق ها ريخته اند. شکست معين از يک سو و راه يافتن احمدي نژاد به دور دوم از سوي ديگر، بويژه اين گروه را به شدت آشفته و نگران کرده بود. اين فضا، تا پايان نشست در روز يکشنبه نيز بر سالن حاکم بود. حيرت آور آن که همايش سراسري اتحاد جمهوري خواهان، حتي در شرايطي که اخبار اعتراضات شديد کروبي و معين لحظه به لحظه از طريق شبکه اينترنت به محل منتقل مي شد، حاضر نشد درباره انتخابات يک قطعنامه يا بيانيه صادر کند. اين جمع معتقد بود که ابراز نظر درباره انتخابات هنوز زود است و بايد منتظر تحولات بعدي ماند. در حالي که دست کم وجود تقلب هاي گسترده و ضرورت نظارت بين المللي، با استناد به اعتراضات دو نامزد مهم انتخابات، مي توانست در دستور کار نشست قرار گيرد.

در ميان سخنرانان ميهمان، اظهارات مهرداد درويش پور که از سوي جمهوري خواهان لائيک در نشست شرکت کرده بود، با استقبال شديد حاضران روبرو شد. او، بر ضرورت اصل جمهوريت سکولار و دموکراسي در ايران پاي فشرد و بيان کرد که اگر طيف هاي گوناگون جمهوري خواه در خارج و داخل کشور متحد نشوند و هر گرايش فکري درون اين جبهه بدون توجه به ضرورت همکاري و همگامي به راه خود ادامه دهد، آلترناتيوي در برابر جمهوري اسلامي به وجود نخواهد آمد و نيروهاي جمهوري خواه، در هر جبهه فکري که باشند به تدريج فرسوده خواهند شد.

يکشنبه 19 ژوئن
در اين روز نيز، بحث و تصويب اسناد تشکيلات و مبحث ملي ادامه يافت و گروه کثيري از حاضران درباره اين اسناد به سخنراني پرداختند. اتفاق اميدوارکننده در اين روز گزينش کميسيون جوانان با 9 عضو بود که حداکثر سن آن ها سي سال است. سخنراني ساعدي نماينده اين کميسيون، با تاکيدي که او بر ضرورت جذب نيروهاي جوان مي ورزيد، با استقبال جمع روبرو شد. در خارج از سالن، ساعدي به من گفت که انديشه ايجاد کميسيون جوانان را در نشست اروپائي اتحاد جمهوري خواهان، که سال گذشته در شهر کلن تشکيل شد، مطرح کرده و اين انديشه اکنون به ثمر نشسته است. يک نگاه گذرا به داخل سالن نشان مي داد که متوسط سن حاضران در آن حدود 50 سال است و به ندرت مي شد افرادي را که پائين تر از سي سال دارند، در سالن يافت. اين يکي از بزرگترين موانع پيشرفت سازمان هاي سياسي خارج از کشور است. با توجه به آن که نزديک به هفتاد درصد جمعيت فعلي ايران را افراد زير سي ساله تشکيل مي دهند، جرياني که با اين نسل پيوند نداشته باشد و نتواند سخنگويان آن را به خود جذب کند، محکوم به فرسايش است و قادر به اثرگذاري بر تحولات ايران نخواهد بود. اتحاد جمهوري خواهان ايران، بويژه منعکس کننده اين واقعيت تلخ است. اکثريت قريب به اتفاق اعضاي اين جريان را اعضاي سابق و امروزي اکثريت و انشعابات گوناگون حزب توده تشکيل مي دهند که تجارب سياسي زنده آن ها به سال هاي پيش از انقلاب و آستانه آن بر مي گردد. به اين ترتيب، يکي از دشواري هاي اساسي اتحاد جمهوري خواهان آن است که موتور متحرک آن فرسوده است و توانائي نوسازي خود را ندارد، مگر آن که تدبيري جدي براي جذب نيروهاي جوان بيانديشد. شايد تشکيل کميسيون جوانان، اگر اصولا کار اين کميسيون به اندازه کافي مورد توجه و پشتيباني نسل پيشين قرار گيرد، راهي براي شکستن اين بن بست باشد.

اعضاي شوراي هماهنگي
بحث هاي روز يکشنبه تا ساعت 16 ادامه داشت و پس از آن نامزدهاي عضويت در شوراي هماهنگي يک به يک پشت تريبون قرار گرفتند و به معرفي خود و برنامه هاشان پرداختند. اميرحسين گنج بخش که از آمريکاي شمالي در نشست حضور داشت، سه تن ديگر از اعضا را، که نتوانسته بودند از آمريکا به آلمان سفر کنند، غيابا نامزد کرد و به معرفي آنان پرداخت. سرانجام همايش با انتخاب 50 عضو شوراي هماهنگي به کار خود پايان داد. بيشترين انتخاب شدگان را همان کساني تشکيل مي دادند که در دوره پيشين نيز عضو شوراي هماهنگي بودند. نکته جالب اين که از ميان 50 نامزد، سه تن از زنان به لحاظ تعداد آراء جايگاه هاي اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. البته، دليل احترام جمع جنسيت آنان نبود. بلکه فرزانه عظيمي، مريم سطوت و کبري قاسمي در دوره گذشته از پرتلاش ترين اعضاي ارگان هاي رهبري اتحاد جمهوري خواهان بوده اند و به اين دليل از تاييد يکپارچه جمع برخوردار شدند.

فهرست اسامي برگزيدگان، به ترتيب آراء در اينجا از نظر خوانندگان گرامي مي گذرد:

فرزانه عظيمي، مريم سطوت، کبري قاسمي، مهدي خانبابا تهراني، بيژن حکمت، مهرداد مشايخي، سهيلا بنا، مليحه محمدي، مهدي فتاپور، حسن شريعتمداري، مهران براتي، پروين اشتهارد، پروين همتي، حسين علوي، اميرحسين گنج بخش، فرخ نگهدار، امير ممبيني، بهروز خليق، ميهن اميدوار، مرتضي ملک محمدي، بابک اميرخسروي، جمشيد اسدي، مسعود فتحي، دلنواز آذري، محمد برقعي، رضا چرندابي، رضا جوشني، مصطفي مدني، مهدي جلالي، حسن زهتاب، رضا فاني يزدي، نادر زرکاري، ضيا عابدي، مهدي اميني، همايون ماکوئي، تورج ساعدي، عباس شيرازي، الهه شکرائي، فرهاد روحي، وهاب انصاري، مريم طاهري فرد، مينا رضائي، صادق کارگر، همايون ميرفخرائي، شهرام فرزانه فر، يدالله قرباني، حبيب پرزين، ايرج يوسفي، بهروز بيات، ياسمن مهذب.