ميدل ايست اکونوميست : ايران می تواند به دريافت غرامت خوشبين باشد، ترجمه: مسعود شايان، شرق

ايران از صندوق بين المللی پول درخواست کرده مبلغ ۲‎/۹۷ ميليارد دلار بابت غرامت جنگ هشت ساله ايران و عراق بر ميزان بدهی های عراق بيفزايد.
اين در حالی است که ميزان بدهی های عراق بدون احتساب غرامت هايی که بايد بابت تجاوز سيزده سال پيش عراق به کويت و جنگ خليج فارس بپردازد حدود ۱۲۰ ميليارد دلار است و درخواست تهران از عراق در حالی مطرح شده است که کشورهای اروپايی طلبکار از عراق نيز شديداً به دولت موقت اين کشور فشار می آورند تا هر چه زودتر طلب های آنان پرداخت گردد. در راس اين کشورها بايد فرانسه را نام برد که حتی مقامات اين کشور تاکنون ۳۰ درصد از مطالبات خود از عراق را بخشيده اند.
شانزده سال از جنگ عراق و ايران می گذرد و تهران بارها از لزوم پرداخت غرامت سخن به ميان آورده اما نخستين بار است که تهران رسماً اين دعوا را به يک سازمان بين المللی يعنی صندوق بين المللی پول ارجاع می دهد. در پی تصويب قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۸ که قرار بود به مسئله اينکه چه کسی اين جنگ را آغاز کرده و چه کسی متخاصم بوده تصميم گيری شود و در اين زمينه خاوير پرز دکوئيار دبيرکل وقت سازمان ملل متحد علناً اعلام کرده بود که ايران متضرر و عراق به عنوان آغازگر جنگ شناخته شده و اعلام شد که ايران می تواند ادعای اخذ خسارت از عراق را مطرح کند و مردم ايران نيز از روی همين موضع خواستار رسيدن به خسارت هايی هستند که در طول جنگ ۸ ساله عراق عليه ايران ديده اند.
سئوالی که در اينجا مطرح است بی تفاوتی و اگر نگوييم بی تفاوتی عدم تصويب يک قطعنامه ديگر برای ملزم ساختن عراق به پرداخت غرامت به ايران است. شايد به اين دليل که تهران، خود اين مسئله را متعاقباً تعقيب نکرد و دولت ايران نيز به دنبال دريافت اين غرامت در همان برهه نبوده است و روابط ايران با حکومت صدام حسين به خصوص پس از آغاز جنگ کويت و در سال های بعد از جنگ و در سال های بعد، پس از آنکه صدام حسين زيرفشار آمريکا و متحدان غربی اش بود منافع ايران ايجاب می کرد که فشار تهران روی صدام کمتر باشد. ولی اکنون با توجه به تغيير وضعيت حکومت عراق و حذف صدام حسين به دست آمريکا و متحدان منافع ملی ايران اقتضا می کند که به دنبال آنچه که در طول هشت سال بر مردم آن گذشته بينديشد و درخواست رسمی ايران از صندوق بين المللی پول برای دريافت غرامت جنگ ۸ ساله عراق عليه ايران از همين جا نشأت می گيرد.

مشکلی که در زمينه دريافت غرامت از سوی ايران وجود دارد خواست آمريکا از کشورهای جهان برای بخشش ميزان بدهی های عراق است به اين هدف که بار سنگينی بر روی دولت موقت عراق نباشد و آنها بتوانند بدون انديشه بر روی ترازهای منفی خود در جهت دموکراتيزه کردن عراق گام بردارند. جالب آنکه نه فقط آمريکا که مقامات دولت موقت عراق نيز اخيراً در کنفرانس توکيو مسئله تقاضای بخشودگی وام های عراق را که در زمان صدام حسين به وجود آمده رد کرده اند و در اين زمينه بعيد است که مثلاً کويت از خسارت های چندميلياردی خود در زمان حمله صدام به اين کشور بگذرد از سوی ديگر دولت موقت عراق می گويد ما به هيچ وجه توانايی پرداخت اين مطالبات سنگين را نداريم ولی با توجه به اينکه اکنون نظام سياسی مستقر در عراق تا حد زيادی به آرمان های سياسی کويت نزديک است می توان اين انتظار را داشت که با رايزنی های آمريکا و مصلحت جويی های دولت کويت تا حد زيادی از خواسته های کويتی ها عليه دولت موقت عراق کم شود ولی در مورد حکومت ايران و روابط تهران با دولت جديد عراق بايد گفت غازی الياور رئيس جمهوری دولت موقت عراق نبايد چندان خوشبين باشد که ايران از مطالبات خود از عراق چشم پوشی کند.