گزارش روزنامه ايران از پيشنهاد غيرمنتظره اروپا و آمريکا ؛ پيشنهادمصالحه بزرگ هسته ای به ايران

• بازرسان آژانس بين المللی انرژی اتمی برای گفت وگو با همتايان ايرانی، شفاف سازی مسائل حل نشده و برای ارائه گزارش در ماه نوامبر در مورد برنامه هسته ای ايران وارد تهران شدند

گروه سياسی:
• مقام های آمريکا و اروپا در طرح مشترک خود مقرر کرده اند که در ازای تعليق برنامه غنی سازی اورانيوم، سوخت هسته ای موردنياز ايران را تأمين کنند و برخی از تحريم های اقتصادی نظير خريد قطعات هواپيما برداشته شود
< ديپلمات های اروپايی: چنين طرحی در صورت اجرا، معادلات پرونده هسته ای ايران را دگرگون خواهد کرد. زيرا اين اولين بار است که جناح اروپا توانسته نظر مثبت کاخ سفيد را به سوی يک مصالحه جدی در پرونده هسته ای با تهران جلب کند

ساعاتی پس از نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا و ورود تيم بازرسان هسته ای به ايران، دو رسانه بزرگ آمريکا و اروپا (نيويورک تايمز و رويتر) از آماده شدن طرح يک معامله مهم هسته ای توسط جناح غربی شورای حکام به ايران خبر دادند.
گزارش اين دو رسانه پرنفوذ ـ که ديروز تيتر اصلی بسياری از محافل خبری قرارگرفت ـ حاکی از آن است که مقامهای آمريکا و اروپا در طرح مشترک خود مقرر کرده اند که در ازای تعليق برنامه غنی سازی اورانيوم، سوخت هسته ای موردنياز ايران را تأمين و برخی از تحريم های اقتصادی نظير خريد قطعات هواپيما برداشته شود.
ديپلماتهای اروپايی به عنوان طراحان اصلی قطعنامه اجلاس اخير شورای حکام زمانی پيشنهاد يک معامله بزرگ را به ايران آماده کردند که پافشاری تهران برحق غنی سازی اورانيوم طرفهای دخيل در اين مناقشه را با يک بن بست مواجه کرده بود.
طبق گفته منابع آگاه، اين طرح غافلگيرانه با ايران ابتدا ازسوی تيم سه جانبه اروپا (آلمان، فرانسه و انگليس) تهيه شده و پس از چند دور مذاکره با دولت بوش به عنوان طرح مشترک ارائه گرديده است.
ديپلماتهای اروپايی با تأکيدبر اين که چنين طرحی در صورت اجرا معادلات پرونده هسته ای ايران را دگرگون خواهدکرد، تأکيد نموده اند که اين اولين بار است که جناح اروپا توانسته نظر مثبت کاخ سفيد را به سوی يک مصالحه جدی در پرونده هسته ای با تهران سوق دهد.
فرمول تعليق غنی سازی در برابر دريافت سوخت هسته ای پيش از اين نيز بطور پراکنده ازسوی اروپا و ديپلماتهای خارجی خطاب به ايران مطرح شده بوداما تهران به دليل نداشتن ضمانتهای کافی و وجود مخالفتهای وسيع آمريکا به اين پيشنهادها روی اقبال نشان نمی داد. برهمين اساس نيويورک تايمز ديروز نوشت که دولت بوش به سه واسطه اروپايی طراح معامله با ايران قول داده که طرح جديد آنها را تشويق خواهدکرد. از ديد محافل سياسی آمريکا، نفس پذيرش طرح معامله هسته ای با ايران، عقب نشينی در خط مشی سرسختانه کاخ سفيد است. آنها در حالی از اين طرح به عنوان يک تحول و دگرديسی در سياست بوش تعبيرکرده اند که يک هفته پيش، اين رقيب انتخاباتی بوش، جان کری بود که اولين بار طرح معاوضه سياست غنی سازی با سوخت هسته ای را به ايران ارائه کرد.
براساس آنچه رويتر از اين ماجرا نوشت، تهران بار اول به پيشنهادی جان کری تمايلی نشان داد اما بعداً مسؤول کميته سياست خارجی شورای عالی امنيت ملی گفت که هنوز پاسخ تهران به چنين پيشنهادی نهايی نشده است. اما ديپلماتهای اروپايی گفته اند که نويسندگان فرمول جديد مصالحه با ايران برای آنکه طرحشان با مشکل مشابه طرح جان کری روبرو نشود، اجرا و پيگيری آن را به امضای سولانا به سه شريک اروپايی تهران رسانده اند.
> تعهدات و تقاضاهای طراحان
طبق آنچه رويتر و نيويورک تايمز از جزئيات طرح منتشر کرده اند ديپلمات های اروپا يک ماه باقيمانده تا اجلاس هشتم شورای حکام را به عنوان فرصت مقرر برای اجرای طرح در نظر گرفته اند. در اين گزارش حتی تأکيد شده که سير مذاکرات مربوط به طرح به صورت فشرده بين طرف های اروپايی و آمريکايی جريان دارد تا ماجرای انتخابات آمريکا به روند اجرای طرح لطمه وارد نکند.
طبق اظهارات منابع ديپلماتيک اروپا، بار اجرايی اين طرح بر دوش اروپا گذاشته شده و سه اروپايی امضا کننده پيمان سعدآباد به دليل نبود تماس مستقيم بين تهران و واشنگتن مأموريت پيگيری آن را عهده دار خواهند بود. اما يوشکا فيشر ديروز يادآور شد که خاويار سولانا رئيس کميسيون سياست خارجی اروپا نيز به سه ميانجی اروپايی ملحق خواهد شد تا اطمينان حاصل شود که کل اتحاديه اروپا در مذاکرات هسته ای جديد همراه ماخواهد بود.
اظهارات منابع اروپايی درباره محتوای طرح حاکی از آن است که اين پيشنهاد حاوی دو تعهد برای جناح غربی شورای حکام است، بخشی از اين تعهد را که مسأله تأمين سوخت هسته ای را در بر می گيرد، اروپا برعهده خواهد داشت و بخش دوم آن که شامل رفع تحريم از صدور قطعات هواپيما است بايد توسط دولت آمريکا اجرا شود. در مقابل اين تعهدات، طراحان اين پيشنهاد از طرف ايرانی خواسته اند چرخه غنی سازی اورانيوم را به حالت تعليق دائمی در بياورد.
نيويورک تايمز در تشريح جزئيات اين معامله به نقل از طراحان می نويسد: برداشتن تحريم از بخش خريد قطعات هواپيما می تواند آغاز تجديد نظر جدی در سياستهای تحريم ايران باشد و دولت بوش با نشان دادن چراغ سبز به اين بخش از پيشنهاد اروپاييها به يک ريسک در برابر حريف دموکراتش دست زده است. رويترز نيز در تشريح مفاد طرح می نويسد: اين معامله به نگرانی و دغدغه ايرانيها درباره تأمين سوخت پروژه های نيروگاهی شان پاسخ می دهد، اما در عين حال بر آن است تا تهران از تصميم خود برای وارد کردن ۳۷ تن کيک زرد در چرخه غنی سازی منصرف شود.
> انگيزه های آشکار و نهان طرح
شاه بيت سخن ديروز ناظران درباره طرح مصالحه با ايران اين بود که اروپا و جناح غربی شورای حکام نمی خواهد سرنوشت پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت کشيده شود. نيويورک تايمز در اين باره نوشت: اروپاييها نسبت به تأثيرات شورای امنيت و دستيابی به اجماع اعضای هسته ای اين شورا ترديد دارند و آمريکاييها نيز می خواهند به هر طريق ممکن راه حرکت ايران به سمت هسته ای شدن را سد کنند. رويترز نيز در تشريح انگيزه تهيه کنندگان فرمول مصالحه با ايران نوشت: در محافل ديپلماتيک اروپا همه چيز دست به دست هم داده تا ايران از تصميم اعلام شده خود برای ادامه غنی سازی اورانيوم منصرف شود. اين درحالی است که شمار ديگری از ناظران، طرح اخير را نشانه ای برای غلبه جريان مصالحه جو بر جناح مبارزه جو خواندند. آنها گفتند تيم مصالحه جوی اروپا درست زمانی طرح غافلگير کننده خود را ارائه کرد که جامعه بين الملل تنها يک ماه فرصت داشت تا بين تفاهم و چالش با ايران يکی را انتخاب کند. به اعتقاد اين ناظران، طرح اخير بيش از هر چيز ثابت کرد که در پرونده هسته ای ايران، مذاکره و مصالحه حرف اول را می زند.
> دو پيام متفاوت از جبهه اروپا
ديپلماتهای اروپا ديروز يک مطلب مهم را درباره طرح بزرگ خود بی پاسخ گذاشتند و آن اينکه آيا تهران چنين فرمولی را خواهد پذيرفت يا نه؟ درحالی که جناحی از اروپاييها به همراهی ايران با طرح مصالحه اظهار اميدواری کرده اند جناح ديگر اعلام کرده اند که اروپا بايد روند مذاکره را با احتياط و مشروط دنبال کند. در اين ميان منابع آمريکايی نيز گفته اند که در صورت خودداری تهران از پذيرش اين پيشنهاد، جامعه بين الملل بايد تصميم شديدتری اتخاذ کند.

ديروز از دو کانون تصميم گير اروپا دو پيام متفاوت صادر شد. نزديکترين شريک ايران در باشگاه اروپا (ايتاليا) ديروز اعلام کرد که رم به زودی اولين ايستگاه مذاکرات هسته ای ايران و اروپا خواهد بود و مقام ارشد پرونده هسته ای ايران ( حسن روحانی) راهی اروپا خواهد شد، اما در لوکزامبورگ و هلند جناح ديگری از ديپلماتهای اروپا از به کارگيری توأمان سياست تشويق و تهديد درباره ايران سخن به ميان آورده و توصيه کردند مردان قاره سبز مذاکره را با اقتدار عجين کنند.