آیا حذف دفاتر امور زنان از وزارتخانه ها نتیجه رویکرد مردسالارانه است؟، شبنم آذر، خبرگزاری سینا

به نظر می رسد، زمزمه های شایعه گونه ای که از چند ماه پیش به گوش می رسید،امروز،جامه عمل پوشیده و جنبه واقعیت به خود گرفته است: حذف "دفاتر امور زنان" از کلیه دستگاه ها و وزارتخانه ها !
وقتی پیگیر شدیم ،دیدیم که این طرح که از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی ارایه شده ، در مرحله اول اجرا ، دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش را نشانه رفته است ؛ و این بود که برای کندوکاو بیشتر این قضیه با مسوولین و صاحبنظران به گفت و گو نشستیم تا ابعاد این طرح را بکاویم تا شاید ضرورت چنین کاری را دریابیم.
فاطمه تندگویان، مدیر کل دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش، در این باره می گوید: "حذف دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش که طی 7 سال گذشته درخشانترین فعالیت ها را به لحاظ کارکردی در مسائل زنان و به ویژه دختران در سطح کشور داشته است ،چیزی نیست جز شتابزدگی در عمل و همچنین غفلت سازمان مدیریت و برنامه ریزی از اهمیت مسائل زنان."
تندگویان می افزاید: "برنامه ریزی های این دفتر در جهت ایجاد بهبود وضعیت دانش آموزان دختر و همچنین زنان برای پروسه ای 15 ساله طراحی شده است که با گذشت 7 سال از تأسیس آن ، کمتر از نیمی از اهداف این دفتر تاکنون محقق شده است."
ظاهرا" حذف "دفاتر امور زنان در ذیل برنامه "کوچک سازی دولت" اجرا می شود ،اما تندگویان چنین استدلالی را فاقد منطق ارزیابی می کند .
او با طرح این پرسش که "کوچک سازی بدنه دولت چرا باید تنها در این دفتر در میان کل دفاتر وزارتخانه صورت گیرد"، تصریح می کند: استدلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی این است که این دفتر حذف نشده ، بلکه به مشاور وزیر تغییر پست داشته و این در حالی است که سطح تعاملات مدیر کل این دفتر با تعامل مشاور وزیر کاملا" متفاوت است ؛ چرا که ارایه طرح و برنامه در حوزه غیر مشورتی و اجرایی بسیار راحت صورت می گیرد ، اما مشاور وزیر فقط نقشی توصیه ای و حاشیه ای برای اجرای برنامه ها را دارد."
وی اضافه می کند:" این تصمیم گیری حذفی تنها در فضایی مردانه می تواند صورت پذیرد" و خاطرنشان می کند:" در تصمیم گیری های مرتبط با امور زنان، سازمان برنامه ریز تمامی مراحل ارتقاء، تنزل یا هر گونه تغییر و تبدیل یا حذف در حوزه زنان را با مشاوره نهادها و تشکیلات زنان انجام می دهد ، ولی این تصمیم نشان دهنده فقدان یکپارچگی در دستگاههای تصمیم ساز و عدم توان دستگاههای اجرایی در پیاده کردن قوانین است.
سلمانی کارشناس دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش نیز می گوید:"بر اساس تصمیماتی که سازمان مدیریت و برنامه ریزی اتخاذ کرده ، از میان 24 پرسنل این دفتر که شامل 18 کارشناس است تنها 5 کارشناس در سمت خودباقی می ماند و مدیر کل دفتر نیز به مشاور وزیر تغییر پست پیدا می کند."
سلمانی می افزاید: تاکنون کلیه مکاتبات و تماس ها با مسوولین در این باره بی نتیجه مانده است و مسوولین سازمان مدیریت و برنامه ریزی معتقدند که تحقیقات در حوزه زنان به اندازه کافی انجام شده است و در حال حاضر تنها می توان در مسیر مشورتی از تجربیات این دفتر استفاده کرد."
فخرالسادات محتشمی پور، مشاور وزیر کشور و مدیر کل دفتر امور زنان وزارت کشور نیز معتقد است که حذف دفاتر اموز زنان در شرایطی اتفاق می افتد که برنامه سوم و چهارم توسعه بر کارآمدسازی تشکیلات زنان تاکید دارد.
به راستی حذف دفاتر امور زنان با تأکید دولت خاتمی بر جایگاه زنان منافات دارد؟
محتشمی پور در این زمینه می گوید: "حذف دفاتر امور زنان در وزارتخانه ها و سازمان ها به بهانه کوچک کردن بدنه دولت می تواند تلاشی در جهت نفی برنامه های خاتمی در زمینه مسایل زنان و متناقض نشان دادن تئوری و عمل او باشد."
وی تاکید دارد که دستگاههای اجرایی ملزم هستند که از حرکت های حذفی دست بردارند و در جهت رشد تشکیلات زنان تلاش کنند.
فاطمه رهبر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون فرهنگی مجلس نیز می گوید: "عملکرد سازمان مدیریت در حذف دفاتر امور زنان آموزش و پرورش با تاکید های برنامه چهارم توسعه همخوانی ندارد ،اما در این زمینه فعلا" نمی توان نظر قطعی داد و نیاز به تحقیقات و کارشناسی بیشتری دارد."
رهبر تاکید می کند: "فراکسیون زنان در این خصوص موضع گیری خواهد کرد ، چرا که این اقدام بدون مشورت با مجلس صورت گرفته است.با این حال،مطمئن باشید که هر گونه اقدامی در این رایطه پس از تکمیل تحقیقات و اتفاق نفر اعضای فراکسیون زنان صورت خواهد گرفت .
زهرا نژاد بهرام ،مشاور امور زنان و معاون فرماندار تهران نیز با اشاره به این که "نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می دهند و این در حالی است که حتی یک سازمان متولی امور زنان در کشور وجود ندارد"، تاکید کرد: ماده 158 برنامه سوم توسعه به ایجاد زمینه های توسعه و ارتقاء زنان در تمامی بخش ها تاکید کرده است و در گوشه گوشه ی برنامه چهارم نیز ارتقاء و بهبود وضعیت زنان لحاظ شده است.
وی ادامه می دهد:"در چنین شرایطی تغییر مدیریت های ایجاد شده در درون مجموعه مدیران به واسطه حذف مدیران زن و در نتجیه افزایش مدیران مرد این رویکرد را تصریح کرده است که به زنان اهمیت داده نمی شود و این امر کاملا" با دستورالعمل های برنامه های سوم و چهارم در تناقض است."
نژاد بهرام با اشاره به این نکته که "جریان توسعه در تمام کشورهای دنیا در مسیر تشکیل وزارت زنان گام بر می دارد" ،می افزاید: " این در حالی ست که دفاتر کوچک زنان در ایران حتی در سطح معاونت نیز حذف می شود."
او در خاتمه اظهار می دارد: در راستای کوچک کردن بدنه دولت اگر نگاه عدالت جویانه حاکم باشد ،از این برخورد حذفی صرف نظر می شود."

البته سازمان های غیر دولتی زنان نیز طی بیانیه ای که در نتیجه همایش خود در آستانه اجلاس جهانی "پکن+10 " صادر کرده اند متفقا بر این باورند که تعطیلی دفاتر زنان در تشکیلات دولتی و غیر دولتی ، تداوم نگرش های مردسالارانه است .
محتوای کتب درسی، ساختار مدیریت مردانه در آموزش و پرورش به رغم سهم عمده زنان در نیروی کار، اعمال گزینش غیر علمی در این بخش و بازگشت بی سوادی در بین زنان سواد آموز به دلیل ضعف نظام سواد آموزی ،همه و همه موجب شده است که موضع مردسالارانه در حوزه" زنان و آموزش" محسوب می شود.